Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
JadwigaCzerwińska
Podrugie,dopieropostaćbezpośredniodziałającanasceniematakwiel-
kipotencjałdramaturgiczny,żetrudnogoporównaćztegorodzajuopisem,
jakiznajdujemywskąpychipozbawionychdramaturgiiuwagachPosejdona.
Bytostwierdzić,wystarczyodwołaćsiędodalszejpartiiprologu,wktórej
porazpierwszyzbieragłosHekabe.Oileżbowiemsilniejszyelementlito-
ściitrwogi,awięcwzruszeńprowadzącychdokatharsis,musiaładostarczyć
widzomscenaprzedstawiającazawodzącąHekabe.Należypodkreślić,że
dopierowzajemniedopełniającesięsłowoigestpostaciscenicznejwpełni
oddziałujenawidzów.
Potrzecie,wystąpieniePosejdona,uprzedzająceolosiebohaterki,osła-
biadramaturgicznąwymowęsamejscenyzHekabe.Publiczność,wiedzącojej
nieszczęściach,nieodczuwajużtakiegowstrząsu,jakimogłabyodczuwać,gdy-
bypierwsząkonfrontacjątejdramatispersonaezwidzamibyłojejbezpośrednie
działaniesceniczne.AzatemprzezuprzedniewprowadzenieinformacjiPosejdo-
nascenazHekabeniemożewzbudzićupublicznościtaksilnego,jakbymogła,
elementu
i
(litościitrwogi).
Poczwarte,zarzutscholiastyuzasadniatakżespecyfikaTrojanek.Wchodzi-
łyonebowiemwskładtrylogii,arównocześniezawierałynajostrzejsząbodaj
krytykęwojny.Trylogiatrojańska,którąmożnauznaćzamanifestantywojen-
ny,byławstrząsającymjejobrazem.Dojegowykreowaniaposłużyłsiępoeta
trylogicznąformątragedii,zarzuconąjużwcześniejprzezSofoklesa.Teraz,
podczasszczególniedramatycznychwydarzeńwojnypeloponeskiej,Eurypides
powróciłdotrylogii,bystworzyćmonumentalnedzieło.Sięgnąłpotęformę,
byuzmysłowićswoimwidzom,żewkonflikciewojennymobiewalczącestrony
ponosząodpowiedzialnośćzarozgrywającesięwypadki,anajbardziejcierpią-
cymiofiaramistająsiękobiety.IchreprezentantkąwTrojankachuczyniłEury-
pidesHekabe,wktórejlosachkoncentrowałysięwszystkiecierpieniawojny,bo
onaichwszystkichzaznała.Stanowiławięcegzemplifikacjęnieszczęśćczłowie-
kauwikłanegowkoszmarwojny,którejobrazwpisujesięwpoetykętejtragedii
orazcałejtrylogii.
Ważnejestrównieżto,żeTrojankizamykajątrylogię.Zzałożeniawięcmają
byćnajsilniejszymakcentem,wieńczącymjejcałość.Wtejsytuacjiniewpełni
wykorzystanyprzezpoetępotencjałpatetycznysztukimógłsprowokowaćscho-
liastędopostawieniamuzarzutuiuzasadniaćkrytykęwarsztatudramaturgiczne-
goEurypidesa.
Możejednakuwagischoliastypowinnybyćpotraktowanerównieżjako
przyczynekdopowszechniekrytykowanychprologówEurypidesa.Omawiane
scenymieszcząsięprzecieżwprologowejczęścisztuki.Ogólnenastawieniekry-
tycznedoEurypidejskichprologówmogłotymbardziejzainspirowaćscholiastę
dowyrażeniasceptycznychpoglądównatentemat.
Pomimokrytycznegowydźwiękuomawianegoscholion,Trojankiodznacza-
łysięjednakszczególnąsiłądramatycznegooddziaływanianawidzów.Niebez
