Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
owyjątkowodużejkoncentracji,występującelokalniebądźepizodycz-
nie.Przykładaminaturalnychzanieczyszczeńsąsubstancjepochodzące
zwybuchówwulkanów,burzpyłowychlubpożarówleśnych.Dozanie-
czyszczeńwprowadzanychdoatmosferywskutekdziałalnościczłowie-
ka,główniewprocesachspalaniapaliw,należąm.in.dwutleneksiarki
(SO2)itlenkiazotu(NOx).Stężeniatychgazównależądopodstawowych
wskaźnikówjakościpowietrza.Ichobecnośćwpowietrzu,obokdwu-
tlenkuwęgla,wywołujezakwaszenieopadówatmosferycznych.Kwaśne
deszczepowodująm.in.uszkodzeniaaparatówasymilacyjnychdrzew
ikrzewów.Ponadto,pHtakichopadówpoprzejściuwodyprzezwarstwę
korondrzewzwykleobniżasięjeszczebardziej,cowpływanawzrost
kwasowościgleby.Najbardziejnarażonesąglebyubogie,zwłaszczapod
drzewostanamiświerkowymi.Kwaśneroztworywglebieumożliwiają
uruchomienietoksycznegoaluminiumimetaliciężkich,stanowiących
poważnezagrożeniedlaśrodowiskaglebowegoicałegoekosystemule-
śnego;
•aerozolesącząstkamistałymilubkropelkamicieczy,Hzawieszo-
nymi”(izwolnaopadającymi)watmosferze.Pył,porywanyprzezwiatry
wiejącenadodkrytymi,suchymipowierzchniamilądów,cząstkisolipo-
wstającewskutekwyparowaniawpowietrzurozbryzgówfalmorskich
czysadzazkominówsąprzykładamitakichaerozoli.Niektóreznichsą
tzw.wtórnymizanieczyszczeniamipowietrza;powstająwatmosferze
wskutekreakcjizachodzącychmiędzyjejnaturalnymiisztucznymiskład-
nikami.Tegorodzajuaerozolemjestm.in.siarczanamonu((NH4)2SO4).
Powstajeonwatmosferzewskutekdośćzłożonychprocesówfizyko-
chemicznychzudziałemamoniaku,wodyikwasusiarkowego.Aerozole,
pozasiarczanami,sązbudowaneprzedewszystkimzkrzemianuglinu,
krzemionki,tlenkówwapnia,magnezuiglinu.Mogąteżbyćprodukta-
mipochodzeniaorganicznego,takimijaksporygrzybów,bakterie,glony,
pyłkiroślin,martwekomórkiorazfragmentytkanekroślinizwierząt.Za-
wartośćaerozoliwatmosferzeszybkomalejewrazzwysokością,podob-
niejakprzeciętnewymiarycząstekaerozoli.Większośćcząstekośrednicy
większejod100umniewznosisięwyżejniżdo1kmnadZiemię,nato-
miastmniejszecząstkirozprzestrzeniająsięażdogórnejgranicytropos-
feryimogąprzebywaćwpowietrzuprzezkilkalat.Aerozolewfaziestałej
nazywanesąpopularniepyłami10;wmonitoringuśrodowiskazwraca
10Pyłemnazywasięciałastałebędąceskładnikiemukładudwufazowego(ciałosta-
łe/gaz),rozdrobnionenatyle,żeziarenkatepodlegajądużemuoporowiośrodkaipod
wpływemgrawitacjiopadajązniewielkąstałąprędkością(<0,5m/s)lubwykonująruchy
Browna(chaotycznedrgania).
17
