Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział2.Planowanieprocesubadawczego
45
Omówiliśmywtensposóbmożliwekryteria
klasyfikacjizmiennychzewzględunaichwarto-
ści,aleniewyczerpaliśmyjeszczewszystkichkla-
syfikacjizmiennych.Wróćmydonaszegoprzy-
kładudwóchzmiennych:ocenyzmatematyki
ipłećuczniów.Wprowadzająctenprzykład,wy-
jaśniłem,żechcemyzobaczyć,czyocenyzma-
tematykizależąodpłciuczniów.Jakwidać,za-
głębiamysięwproblematykęzmiennych,bood
ichdefiniowaniaprzechodzimydotego,cosię
międzynimidzieje.Zakładamy,żejednazmien-
namożezależećoddrugiej.Wprawdzieprzed
badaniemtegoniewiemy,alemamyjakieśargu-
menty,abyotopytać.Oznaczato,żewartości,
jakieprzyjmujezmiennaocenyszkolne,mogą
zależećodtego,czymamydoczynieniazko-
bietączymężczyzną.Zmiennezależne,tota-
kiezmienne,któremożemyzaobserwować,lecz
niemożemyprzewidzieć,jakąwartośćprzyjmą
spośródwartościprzypisanegodonichzbioru.
Słowem,wnaszymprzykładzieocenazmatema-
tykibędziezmiennązależną,ponieważwpraw-
dziewiemy,żezmieścisięwprzedziale1–6,ale
niemożemyprzewidzieć,iluuczniówwbadanej
grupiebędziemiało1,ilu2itd.Dlatego,żenie
możemytegoprzewidzieć,uznamy,żebędzie
tozmiennalosowa.Inaczejjestzezmiennymi
niezależnymi.Ichwartościmożemyprzewidzieć
wtakimsensie,żesamijeustalamy.Jeżelibo-
wiemchcemydowiedziećsię,czyocenyzależą
odpłci,tomusimystworzyćtakiewarunkidla
naszegobadania,abywgrupieuczniów,których
ocenychcemypoznać,byłotylesamodziewczy-
nekichłopców.Gdybyśmybowiemtegowarun-
kuniezabezpieczyli,mogłobysiętakzdarzyć,
żezbadalibyśmyzdecydowanąwiększośćchłop-
cówinaszebadanieniemiałobyjakiegokolwiek
sensu,mielibyśmybowiemdoczynieniazestałą,
aniezmienną.Ajakjużwiemy,badamytylko
Zmiennezależne
awięctakie,którychrozkładuwar-
tościwzbiorzebadanychobiektów
badaczniemożeprzewidzieć.
tozmiennelosowe,
Zmienneniezależnetozmienne
ustalone,awięctakie,którychroz-
kładwartościwzbiorzebadanych
obiektówustalasambadacz.
