Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
Rozdział1.Ogólneregulacjedotyczącezobowiązańumownych
2.4.2.Pozorność
Zpozornościąumowymamydoczynienia,gdyoświadczeniewolijestzłożonedrugiej
stroniedlapozoru,tj.bezzamiaruwywołaniaskutkówprawnych.Istotnejest,dru-
gastronamusimiećświadomość,żeoświadczenieskładanejestwtakimcelu,atakże
powinnazaakceptowaćbrakzamiaruwywołaniaskutkówprawnych.Zracjitego,żedo
wystąpieniatejwadyoświadczeniawolikoniecznejestwspółdziałaniestron,wadata
występujenajczęściejprzyzawieraniuumów.
Coprawdapozorneoświadczeniewoliniezmierzadowywołaniaskutkówprawnych,
musisięjednakcharakteryzowaćdążeniemdostworzeniawrażeniapozorów,żezamiar
takiistnieje,askładającytraktujejepoważnie.Wtakimwypadkuskładającytakie
oświadczeniealboniechcewogólewywołaćskutkówprawnychzwiązanychbezpo-
średniozjegozłożeniem,albochcewywołaćskutkiinne,niżwynikałybyzezłożonego
oświadczenia.Skorobraknajistotniejszegoskładnikaoświadczeniawoli,czylielementu
tworzącegoprawo,tj.zamiaruwywołaniazwykłychskutkówprawnych,jakiewiążąsię
ztakimoświadczeniem,toniejesttooświadczeniewolirzeczywiste,leczwystępuje
tutylkopozóroświadczeniawoliiwkonsekwencjipozórczynnościprawnej.Przy
pozornościwklasycznejpostaciniewystępujeżadnainnaczynnośćprawnaistwier-
dzenienieważnościmożedotyczyćtylkoczynnościprawnejpozornej(uchwałaSN
z9.12.2011r.,IIICZP79/11,OSNC2012/6,poz.74).
Stronyumowymogąmiędzysobąpotajemnieporozumiećsięcodoodmiennegoure-
gulowaniasytuacjimiędzynimi,niżzostałotoujawnionewzawartejumowie.Taka
pozornośćwystępujewtedy,gdystronyzawierajączynnośćprawnąpozornądlaukrycia
innejczynności,którejwrzeczywistościchcądokonać.Wtymprzypadku-zgodnie
zart.83k.c.-gdyoświadczeniepozornezłożonezostałodlaukryciainnejczynności
prawnej,ważnośćoświadczeniaoceniasięwedługwłaściwościtejczynności.Zgodnie
zorzecznictwemprzepistendotyczyinnejukrytejczynnościprawnej,anieukrycia
elementutreścitejsamejczynnościprawnej,np.rzeczywistejcenywumowiesprzedaży
(por.wyrokSNz27.04.2004r.,IICK191/03,LEXnr399727).
Wpraktycenajwięcejproblemówsprawiaocenaważnościczynnościukrytejpodpo-
zornączynnościądokonanąprzezstronyumowy.Zgodniezestanowiskiemwyrażonym
wwyrokuSNz12.10.2001r.,VCKN631/00,OSNC2002/7-8,poz.91-wydanym
nakanwiesprawydotyczącejumowydarowizny,podktórązostałaukrytarzeczywista
umowasprzedaży-ukrytapodpozornądarowiznąumowasprzedażynieruchomości
nieczynizadośćwymaganiuformyaktunotarialnegotakżewtedy,gdywformietej
nastąpiłapozornadarowizna;jestwięczawszenieważna.