Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Muzeaiflashmoby
[ł]należyodpowiedziećnapytanie,wjakimstopniuwyobraźniajest
wstanieporadzićsobiezHolocaustem,oilewogólepotrafigoprzyswo-
ić,iwjakimstopniuHolocaust,zapośrednictwemtejwyobraźni,stał
sięelementemnaszejkulturyetycznejiżyciaetycznego.Otobowiem
chodzinaprawdę,mówiączatemoliteraturzeioHolocauście,należy
mówićwłaśnieotym52.
WszelkaliteraturaoAuschwitz,twierdziautorLosuutraconego,po-
wstajewwyobraźnii-wjakimśsensie-wniejpozostaje.Innalitera-
tura-azwłaszczata,którapomijaosobliwieindywidualnąwrażliwość
podmiotu-wogóleniejestmożliwa.Kertészbardzoszczególniedefi-
niujesztukępisarską.Jestonaprzedewszystkimźródłemmitów,legend
ipodań.
[ł]dopókiczłowiekśni-oczymśzłymczyteżdobrym-dopókima
swojepodania,baśnieimity,dopótyistniejeliteratura,cokolwiekpo-
wiedziećotrawiącymjąkryzysie.[ł]Jakkolwiektooceniamy,dymy
HolocaustuzasnułyEuropędługim,mrocznymcieniem,aogieńwypa-
liłnaniebienieusuwalnyznak.Iwtympiekielnymświetleduchmitu
przywołałrazjeszczesłowawyrytenakamiennychtablicach;ukazał
upiorydziejów,przypowieśćzyskałaspełnienie,ożyłaodwiecznahisto-
riamęki,ludzkiegocierpienia.Auschwitz,głównascenaHolocaustu,
stałsięsymbolemwszystkichnazistowskichobozówł53.
52I.Kertész:Języknawygnaniu.Przeł.E.Sobolewska.Warszawa2004,s.39.
53Tamże,s.39-40.Kertészwogólejestzwolennikiemmityzacjiiparabolizacji
Holokaustu.WinnymmiejscuJęzykanawygnaniustwierdza:nAuschwitzstałsię
wświadomościeuropejskiejtym,czymsięstał:ponadczasowąprzypowieściąnazna-
czonąpiętnemnieprzemijalności;wjegonazwiezawierasięcałyświatnazistowskich
obozówkoncentracyjnychigrozacałegoświataducha,świat,któregozmitologizowane
resztkinależyzachowaćnaprzyszłość,bymoglitampielgrzymowaćludzie,takjakpiel-
grzymująnaGolgotę”.Tamże,s.33.PrzypomnijmystanowiskoLawrence)aL.Langera,
którysprzeciwiałsięnneutralizowaniu”Holokaustuiczynieniugoczęściąprywatnych
iodległychwczasiedoświadczeń.Por.L.L.Langer:NeutralizowanieHolokaustu.
Przeł.J.Mikos.nLiteraturanaŚwiecie”2004,nr1-2,s.141.Częściowopodejście
LangerarozwinąłMichałGłowiński,twierdząc,żenowaneutralizacjaprowadzić
możedozatarciaswoistościzjawiska,dotraktowaniagowtensposób,jakbybyło
jednymzszeregowychwydarzeńhistorii,niczymspecjalnymsięniewyróżniającym”.
M.Głowiński:Wprowadzenie.W:Stosownośćiforma.JakopowiadaćoZagładzie?
