Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
niektórzyprzedstawicielewładz,zmuszaładoniekorzystnychkorektplanu–za-
gęszczeniaipodwyższeniazabudowyorazograniczeniazieleni.Władzemiejskie
niebyłyzainteresowaneanizabezpieczeniemterenówpodtaniebudownictwo
mieszkaniowe,anizachowaniemfragmentówśredniowiecznychmurówibram.
ChoćrozszerzenieKoloniiokazałosięwielkim,równieżfinansowymsukcesemdla
władzmiasta,architektzakończyłpracewatmosferzekonfliktu.
Ulicadziewiętnastowiecznegomiasta
PodstawoweprzekształceniaopisanewwymienionychmiastachXIX-wiecznych
dotyczyłysieciuliciichcharakteru.Jeśliuznać,żecechąmiastajakośrodowiska
tworzonegoprzezmieszczaństwo
49
jestsiećuliczabudowanychzwartymciągiem
kamienic,tospostrzeżenieSigfriedaGiediona,żenLudwikXIVzałożyłpark,Lu-
dwikXV–plac,Napoleon–ulicę”
50
,określająjakorozwiązanientypowedlapro-
gramówbudownictwa”dziewiętnastowiecznego
51
.
ModelulicyXIX-wiecznegomiastakształtowałsięodpołowyXVIIIwieku,
ajakoumownypoczątekmożnauznaćparyskąruedeRivoli.Jejformęokreślili
w1806rokuCharlesPercier(1764-1838)iPierreFrançoisFontaine(1762-1853),
tworzącnazlecenieNapoleonaIprojektpowtarzalnychfasadbudynkówdlanowo
przebitejulicyprowadzącejdoBastylii.Czterokondygnacyjnekamienicezarka-
dowymipodcieniami,wktórychumieszczonosklepy,miaływyraźnieoddzielone
piętraprzezzastosowaniegzymsówidługichbalustradbalkonowych,którewień-
czyłyteższeregbudynkównakrytychmansardowymidachami.Wkamienicach
widocznebyłozhierarchizowaniepięterprzezzróżnicowaniewielkościokienicha-
rakteruobramień,odzwierciedlającepodziałyspołecznemieszkańcówposzczegól-
nychkondygnacji
52
.
SpecyficznącechąpodkreślającąelegancjęruedeRivolibyłapoczątkowojej
jednostronnazabudowa,dziękiczemuzokienkamienicotwierałsięwidokna
ogrodyTuileries.WdalszejczęściulicaprzedłużonawczasachHaussmanna,za-
chowującjednorodnycharakterzabudowy,otrzymałaobydwiepierzejewypełnione
kamienicami.Zgodniezprzepisaminawiązywałyonedonwzorcowych”podziałów
PercieraiFontaine’a,zapewniającrówneprowadzeniegzymsów,copodkreślało
rolęfasadwkształtowaniaulicyjakowyodrębnionegownętrzaurbanistycznego.
49
Miastojakoformanmieszczańska”niewykluczajegoinnychużytkowników,głównieszlachty
iarystokracji,atakżerodzącegosięproletariatu.Określaraczejspecyficznądlamieszczaństwa/burżuazji
formęorganizacjiprzestrzenimiejskiej,różnejodsiedzibszlacheckichipałacówarystokracji.
50
Giedion(1968,s.682).Bardziejaktualnespostrzeżeniadotyczącemiejskiejstrukturynaprzy-
kładziemiastśredniowiecznychpatrz:Eysymontt(2009).
51
52
Giedion(1968,s.682).
KieB(1991).
33
