Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kolonia
Wzorywiedeńskieiparyskiebyłystosowanewwielumiastachniemieckichod
trzeciegoćwierćwieczaXIXwieku.Wkontekścieomawianychdalejprzekształceń
PoznanianajistotniejszesąrozwiązaniazastosowaneprzezJosefaStübbenawKo-
lonii,którapodobniejakPoznań,pełniłafunkcjętwierdzy,coutrudniałorozwój
przedmieśćimimostosunkowodużegoobszaruzamkniętegofortyfikacjamiwzrost
liczbyludnościspowodowałnadmiernezagęszczenie:w1870roku345osóbna
hektar
41
.Stanowionaprzykładmiasta,wktórymwzorzecwiedeńskiorazniektóre
elementyrozwiązańparyskichzastosowanowichfunkcjonalnymwymiarze:repre-
zentacyjnejobwodnicykomunikacyjnej,któraobsadzonadrzewamiipołączona
zparkamidawałamiastuzieleńipowietrze.Brakimperialnejideologiiwyrażałsię
wtypiearchitektury–ocharakterzeringówkolońskichdecydowałygłównieoka-
załekamienice,wzdecydowaniemniejszymstopniupałaceigmachypubliczne,
traktowaneraczejjakoakcentyurbanistyczne,albowiemzamierzeniemwładzmia-
stabyłostworzeniewzdłużringówreprezentacyjnejdzielnicymieszkaniowejdla
dużejliczbyzamożnychmieszkańców.
Konkursogłoszonynazagospodarowanienowychdzielnicw1880rokumiał
stworzyćpodstawydodalszegorozwojumiastaiwpewnymstopniupoprawićsy-
tuacjęwstarejKolonii.NapoleceniemagistratuStübbendokonałwyboruikompi-
lacjinajwłaściwszychinajciekawszychelementówzpięciunagrodzonychprojek-
tów
42
,opierającsięgłównienawłasnymzwycięskimprojekcie
43
.Zostałteżw1881
rokupowołanynakierownikakomisjidosprawrozbudowyKolonii
44
,którąkiero-
wałprzezdwanaścielat.TerenyNeustadtzostałypodzielonenatrzystrefy:dziel-
nicęhandlowązporteminowymdworcemnapołudniu,citynazachodzie,ana
północyspokojnądzielnicęwillowądlabogatychmieszkańców.Wtrakciepracten
czytelnypodziałzostałzatartynaskutekdziałalnościspekulacyjnej,któradopro-
wadziładouciążliwegosąsiedztwa–obokodcinkówwypełnionychkamienicami
dlazamożnychpowstawałydzielnicerobotniczewpobliżudworcatowarowego,
rzeźni,strażypożarnejitp.
Podstawąkompozycyjnąbyłasześciokilometrowapromenadaringówzaplano-
wanajakonpierścieńodświętnychprzestrzeni”
45
równolegledostarejulicybiegną-
cejwzdłużmurówmiejskich.Poligonalnyzarysringówjakołańcuchastosunkowo
krótkichodcinkówzostałzrytmizowanyplacamiróżnegokształtuiprzeznaczenia,
przewidzianyminaskrzyżowaniachzprzedłużeniamiradialnychulicwychodzą-
41
WtymczasiewBerliniemieszkało112osób/ha,wParyżujużporeformachHaussmanna236
osób/ha.RozważaniaorozszerzeniuKoloniitrwałyodpołowulat60.XIXwieku.
42
Ogółemwpłynęło27projektów,wśródnagrodzonychznalazłysięażtrzyautorstwaStübbena
iHenriciego.
43
WspółautoremplanuzagospodarowaniaKoloniibyłKarlHenrici,zktórymStübbenwtym
czasiewspółpracowałwAkwizgranie.
44
ObszernieomawiarozszerzenieKolonii:Krier(1978).
45
Krier(1985,s.159).
30
