Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
Tematempracyjestmieszkaniowareformaurbanistyczna,którarozpoczęłasię
wlatach80.i90.XIXwieku,poprzedzonapróbamilikwidacjipatologiimiejskich
wdrugiejpołowieXIXwieku.Tedoświadczeniawywarłyistotnywpływnakształ-
towaniemiasteuropejskichwpierwszejpołowieXXwieku.Wtedyprzeniknęły
onedopraktykibudowlanejorazstawałysięelementemeuropejskiegomyślenia
architektonicznego,teoriiipraktykiurbanistycznejzarównowkręgachzachowaw-
czych,jakiawangardowych.
Wskazaniewtytulepracymiastajakośrodowiskamieszkaniowegowynikazuzna-
nia,żewXIXwiekustawałosięonomiejscemcoraztrudniejszymdożyciaze
względunapatologiefunkcjonalneihigienicznebudzącerosnącysprzeciwmoral-
nyiestetyczny.Początkidziałańnaprawczychwywołałasytuacjamieszkaniowa
warstwnajuboższych,aletwórcamireformybyliprzedewszystkimprzedstawiciele
klasyśredniej,którazczasemstałasięgłównymbeneficjentemprzemian.Sytuacja
mieszkaniowapoIwojnieświatowejspowodowałazkolei,żepodstawowezałoże-
niareformatorskiemusiałyzostaćskonfrontowanezzałożeniamitaniegoimaso-
wegobudownictwa.
Autorskiesformułowanienmieszkaniowareformaurbanistyczna”lubnmiejska
reformamieszkaniowa”jestnawiązaniemdoterminologiiniemieckiejnReformar-
chitektur”
1
,zewzględunaścisłepowiązaniewtymokreśleniuzagadnieńreform
architektonicznychzpoprawąwarunkówżyciawmieście.Nagrunciepolskimten
terminczęstoniejesttłumaczony,asamopojęciewzasadzierzadkoużywane.Je-
gopodstawowązaletąjestzwrócenieuwaginaspołecznefunkcjearchitektury,
główniemieszkaniowej,wktórejzałożeniareformatorskiemogłybyćrealizowane
wróżnychepokachiwwielujęzykachartystycznych.
Działalnośćreformatorska,którąmożnabyokreślićliniąśrodka,sytuowałasię
ntuiteraz”,dążącdodopasowaniarozwiązańarchitektonicznychiurbanistycznych
dozmieniającychsięwomawianychczasachpreferencjiizwyczajówmieszkań-
ców.Oznaczałotoakceptacjęnowoczesnychprzemianbezzrywaniazwiązków
ztradycją.UkazanietychproblemównaprzykładziePoznaniawpierwszejpoło-
wieXXwiekustanowinstudiumprzypadku”,albowiemkoncepcjereformatorskie
zdominowałynapoczątkuXXwiekumyślenieomieściewbardzoszerokimzakre-
sie,niespotykanymnatakąskalęwinnychośrodkachpolskich.Wtymmiejscu
należywyraźniepokreślić,żeprezentowanapracaniejestpomyślanajakomono-
grafiacałościarchitekturyPoznania,cozostałowznacznymstopniuopracowane
1
Patrznp.Hofer,2005.WcześniejtenterminpojawiasięuJuliusaPosenera,któregobadanianad
omawianymizagadnieniaminależądoklasykihistoriisztuki.
7
