Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MiastoEuropyŚrodkowejijegotożsamość
telegrafu”32.UproguIwojnyświatowejśrodowiskolwowskiestanowiłojuż
silnyiskrystalizowanyośrodekmodernizmu33.Dlajegouformowaniabardzo
istotnaokazałasięsymbiozapomiędzyPolitechnikąapotrzebamiżywiołowo
rozwijającejsięmetropolii,dlaktórejnowoczesnośćstałasięideologią.Naję-
zykurbanistykitłumaczylijąprofesorowieiabsolwenciPolitechniki.
Brakhamulcówrozwojowych,stołeczność,wielokulturowośćiinnowa-
cyjnośćsprzyjałyprocesommodernizacyjnym.Ważnymiczynnikamitego
procesubyłytakżerozbudowanaaustriackabiurokracjaifunkcjeadministra-
cyjnepełnioneprzezLwówwokresieautonomiiorazsilnysamorząd,który
stawiałnanowoczesnośćimiałnarzędziadojejimplementacji.
Symbolemprocesówmodernizacyjnychzachodzącychwwiększychmia-
stachmonarchiinaprzełomieXIXiXXwiekubyływielkiewystawy.Wdniu
5czerwca1894rokutakąwystawęotwartotriumfalnieweLwowie.Zorga-
nizowanazrozmachempodprzewodnictwemAdamaSapiehy,legendarne-
go„czerwonegoksięcia”,WystawaKrajowazostałaokrzyknięta„wielkąma-
nifestacjąjednościiżywotnościnarodupolskiego”.Zaprezentowanonaniej
dorobekgospodarczykraju,przezconabrałacharakteruponadzaborowego.
Począteklat90.byłdlaGalicjiokresemwyjątkowopomyślnejkoniunktu-
rypolitycznejigospodarczej.Korzystającztychsprzyjającychwarunków,
Lwów-mimostosunkowoskromnychmożliwościekonomicznych-podjął
sięorganizacjiogromnegoprojektu.Wciągudwóchlatprzygotowanowielką
ekspozycjęzłożonąze129pawilonówrozrzuconychnaobszarze50hektarów,
którejkosztznacznieprzewyższyłcałyrocznybudżetgminy.Zlokalizowana
nieopodalParkuStryjskiegowystawacieszyłasięniespotykanąpopularno-
ścią:wciąguczterechipółmiesiącaodwiedziłojąprawie1150000zwiedzają-
cych-dziesięćrazywięcejniżliczbamieszkańcówówczesnegoLwowa.Wśród
gościobokPolakówzewszystkichzaborówbyłrównieżFranciszekJózefI.
Wtrakciewystawyodbywałysięlicznezlotyikonferencje.Terenywystawo-
wepołączyłazcentrummiastaliniatramwajuelektrycznego-jednazpierw-
szychwtejczęściEuropy34.
32E.Paczoska,Stolicanowoczesności.Wposzukiwaniu„tekstulwowskiego”,w:Moderni-
stycznyLwów.Tekstyżycia,tekstysztuki,red.E.Paczoska,D.M.Osiński,Warszawa2009,
s.24-25.
33J.Lewicki,Międzytradycjąanowoczesnością.ArchitekturaLwowalat1893-1918,
Warszawa2005.
34J.Purchla,KrakówiLwów:zmiennośćrelacjiwXIXiXXwieku,dz.cyt.,s.86i87;
Tenże,WstuleciePowszechnejWystawyKrajowejweLwowie1894roku,w:LwowskaWystawa
Krajowa1894,Kraków1994.
28
