Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
PatrycjaChajęcka
strzępkówubrań,kartonówipapierugazetowego,nieprzyjemnawoń,któradrażnici
gardło,przenikadomózgu.Niewidzisznicpozakilkomachudymi,bosymiiobdra-
panymidziećmi.Większadziewczynkagrzebiewstoguodpadkówzłożonychzzie-
leninyiowoców,szuka–podczasgdyszczuryuciekają–comimowszystkomożna
bybyłougotowaćlubzjeśćsurowe.Umieszczatenzbiory”wkoszu,którywisinajej
łokciu.Trzechchłopcówsortujenmateriał”świeżoprzyniesionychnskarbów”:oczysz-
czajążelazozestrzępkówiukładająjewdwastosy.Częstosiękłócątooprzebityko-
ciołek,toojakąśszmatę,warczącjedennadrugiegojakrozbójnicy,gdydzieląłup19.
Przestrzeńta,służącazamiejskiewysypiskośmieci,dlaniektórychzagrze-
bianstajesięmiejscempracy,pozwalającymnautrzymaniesię.Jednazbo-
haterek,Karolina,byłaprostytutkazulicyKožarskiej20,codziennieprzegląda
przywożonetuodpadki,abywybraćznichteprzedmioty,którewciążmają
jakąśwartośćinadająsiędoponownejsprzedaży.Cociekawe,wlatach80.
XXwiekuwpodobnejtonacjiokoliceSawyopiszeDaliborCvitanwpowie-
ściPolovnjak(1984).Przestrzeńtawrazzrozwojemmiastazmienicoprawda
swojąfunkcję–odlat50.XXw.zacznąpowstawaćtuosiedlamieszkanio-
we,alepoetykaopisupozostanieidentyczna.Ponadto,Nazor–wyjątkowo
wrażliwynaproblemnierównościspołecznych–pokazuje,żeśmietnisko
wpobliżuSawyznajdujesiępozaprzestrzennymwyobrażeniemomieście
niektórychjegomieszkańców.Prawnik,AugustKaloper,abysięnaniedostać,
musiałkupićmapęmiasta,bezniejbowiemniewiedział,gdziedokładniepo-
winiensięudać:nKupiłplanmiastaZagrzebia,poszukał,gdziesąwysypiska
naSawieiprzestudiowałprowadzącedonichdrogi”21.Nazoreksponujewten
sposóbprzepaść,jakaistniałamiędzybogatymiabiednymimieszkańcami.Ci
pierwsiczęstoniemielipojęciaoistnieniudrugichlubraczejniechcieligo
mieć,ponieważwniewielkimZagrzebiuniedałosięniezauważyćbiedy.
19
nDalekaperiferijagrada;Savatromaimutna;ravnicapolumočvarna,punarupaijamaukojebacaju
smeće;podegdjedaščare;svudahrpezardalagvožda,razlupanapokućstvaitrošnihsanduka,prokisi-
lihprnja,kartonainovinskogpapira;neugodanvonjštotidražigrlo,prodireumozak.Nevidišnego
nekolikomršave,boseiodrapanedjece.Ovećadjevojčicačeprkapostoguotpadakazeleniivoći;tra-
ži–dokštakoribježe–štobiseipakmoglokuhatiilisirovopojesti,pasprematu»berbu«ukošaricu
štojojvisiolaktu.Tridječakasortiraju»materijal«jedvadonesena»blaga«:lučegvoždeodprnja,
slažućiihudvijehrpe,ičestosesvadajusadoprobušenikotlić,sadokakvukrpetinu,režećijedanna
drugogakaorazbojnicikaddijeleplijen”.V
.Nazor,op.cit.,s.48.
20
Kobietazaczęłapracowaćwtymzawodzie,ponieważnieznałainnegosposobunazarobieniepie-
niędzy.Wcześniejbyłasłużącą,ale–wykorzystanaprzezsynaswojegopracodawcy–zaszławciążę
izostaławyrzuconazpracy.Jakodojrzałakobietamusiałaznaleźćsobieinnezajęcie–wtensposób
trafiłanawysypiskośmieci.
21
nKupiojeplangradaZagreba,potražioje,gdjesusmetištanaSavi,iproučioputove,štonjimavode”.
V
.Nazor,op.cit.,s.79.
