Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
9
Modernitas,słowoozmiennejtreści,wyrażazawszeświadomośćepo-
ki,któraustosunkowujesiędostarożytnejprzeszłości,abysamejmóc
pojmowaćsięjakorezultatprzejściaodstaregodonowego.Dotyczyto
nietylkorenesansu,odktóregodlanasrozpoczynasięnowożytność
[ł].Zanowoczesneuchodzizatemto,wczymmożesięobiektywnie
wypowiedziećspontaniczniesięodnawiającaaktualnośćduchaczasów2.
Samopojęcieodnawiającejsięaktualnościduchaczasówzakładame-
chanizmantagonizowania,wyłanianiasprzeczności.
Programyholistycznedążącedojednorodnegoobrazuświata(jako
projektutego,conowe)współistniejąwnowoczesnościzjejtendencjami
dorozproszeniairóżnicowania.WolfgangWelschtakokreślatenostatni
aspekt:
Nowoczesnośćjest[ł]epokąrozbiciairozproszenia.Toonaobdarzyła
nasoświeceniem,bezbożnictwem,humanizmem,liberalizmemiindy-
widualizmem.Sątozaś[ł]zjawiskajednoznaczniesamodestrukcyjne
idlategomodernastałasiętakżeepokąpostępującejdezintegracjispo-
łecznej,kulturowejipsychicznej3.
Dlategoteżmożnapowiedzieć,żenowoczesnośćnigdynieistniała
pozawłasnąautodestrukcją.Zasprawąruchówopozycyjnychwobrębie
moderny
dochodzidoczęściowychrewizjilubrozszerzeń,czyliwsumiedody-
namizacjipierwotnegoprogramu.Rousseaunietylkoprzeciwstawiasię
Oświeceniu,stanowizarazemjużjegoczęść4.
Antymodernistyczne(przedewszystkimpostmodernistyczne)fili-
pikitoprzedwcześnieoznajmionykoniecpewnegozłudzeniaomoż-
liwościurzeczywistnieniaprojektumoderny(zwłaszczajakopostulatu
samotożsamej,zgodnejzsobącałości:uniwersalnejiracjonalnej)oraz
kontynuacjaizarazemabsolutyzacjajegowymiaruautokrytycznego.
Autokrytycyzmtenrezygnujejednakzmodernistycznejkonstrukcji
2J.Habermas,Modernizm–niedokończonyprojekt,przeł.M.Łukasiewicz,[w:]Post-
modernizm.Antologiaprzekładów,red.R.Nycz,Wyd.BaraniSuszczyński,Kraków1998,
s.30.
3W
.Welsch,Naszapostmodernistycznamoderna,dz.cyt.,s.82.
4Tamże,s.104.
