Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
1.Podatkiizachowaniapodatników
poszczególnychpodatników,natomiastwysokośćpodatkurzeczowegooddanego
przedmiotubędzietakasama,niezależnieodsytuacjiindywidualnejpodatników.
Obecniewwiększościsystemówpodatkowychzauważasiętendencjędowypie-
raniapodatkówrzeczowych(Dolata,2009).
Kryteriumekonomicznedążydojednoznacznegookreśleniaprzedmiotuopo-
datkowaniaizgodniezprzyjętątypologiąwyróżniapodatek:oddochodu,od
kapitałuorazodkonsumpcji.Podatkiodkapitałuodnosząsięprzytymdojużist-
niejącegomajątku,zapodstawęwymiarupodatkówdochodowychprzyjmujesię
majątekwmomenciejegopowstawania,zaśpodatkikonsumpcyjnedotycząma-
jątkuwydatkowanego.Zgodnieztympodziałempodatkiodkapitałustosowane
sąwprzypadkuposiadaniakapitałulubwwyniku(odpłatnegolubnie)przenie-
sieniaprawdokapitału.Podatkidochodoweobciążajądochódpodatnika,jednak
precyzyjnezdefiniowaniedochodupodlegającegoopodatkowaniuwymagaza-
stosowaniaokreślonejtechnikipodatkowej,opisanejszczegółowowprzepisach
prawa1.Podatkiodkonsumpcjinatomiast,niezależnieodmiejscaichpoboru(pro-
ducentlubsprzedawcadetaliczny),obciążająwydatkiosobydokonującejzakupu
danegotowarulubusługi,gdyżpobieranesąwtokuwydatkowaniadochodu.
Najbardziejznanymprzykładempodatkuodkonsumpcjijestpodatekodwartości
dodanej(VAT-ValueAddedTax),zawartywcenieproduktówiusług.
Zkryteriumekonomicznympodziałupodatkówwzasadziepokrywasięwyróż-
nianeprzezniektórychautorówkryteriumprzedmiotowe,którerównieżskupia
sięnakwestiiwyboruprzedmiotuopodatkowania.Wyodrębnionezgodnieznim
podatkimajątkoweodpowiadająpodatkomodkapitału,podatkidochodowe-
podatkomoddochodu,natomiastpodatkiodkonsumpcjidefiniowanesąjako
podatkiprzychodoweikonsumpcyjne(Walczak,2003).
Kolejnezopisanychwliteraturzeprzedmiotukryteriumpodziałupodatków-
prawne-dzielijenapodatkipośrednieibezpośrednie.Wprzypadkupodatków
bezpośrednichzdolnośćpodatkowąpodatnikaokreślasięnapodstawieosiąga-
nychprzezniegodochodów,posiadanegokapitału,natomiastpodatkipośrednie
ujawniajązdolnośćpodatkowąpoprzezdziałaniawynikającezmożliwościfi-
nansowychpodatnika.Podatkamibezpośrednimisąwięcpodatkioddochodu
ikapitału,zaśpodatkamipośrednimi-podatkiodkonsumpcji(wydatków).Po-
wyższypodziałodgrywabardzoważnąrolęwpraktycepodatkowej,gdyżokreśla,
nakimspoczywaciężardanegopodatku.Zapodatkibezpośrednieuznawanesą
więctepodatki,którychciężarpodatnikponosiosobiścieiniemamożliwości
przeniesieniagonainneosoby.Wprzypadkupodatkówpośrednichichciężar
może(ipowinien)byćprzeniesionynainnepodmioty.Wpraktycegospodarczej
ciężartegopodatkuponoszonyjestprzezkonsumentanabywającegodanytowar
1
Ustawazdn.26.07.1991r.opodatkudochodowymodosóbfizycznych;Ustawazdn.15.02.1992r.
opodatkudochodowymodosóbprawnych.
