Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
1.Podatkiizachowaniapodatników
poprzezzrównoważonywzrostgospodarczy,przymożliwiepełnymwykorzysta-
niuczynnikówprodukcji,zrównoważonymbilansiepłatniczymiustabilizowanym
ogólnympoziomiecen(Dolata,2009).Funkcjapolitycznapodatkówodnosi
sięnatomiastdomożliwej,dziękiuzyskiwanymprzezpaństwodochodom,re-
alizacjizałożonychcelówpolitycznych,zakładającychnaprzykładlikwidację
nierównościspołecznych,wspieranieokreślonychgrupspołecznychlubdziedzin
gospodarki.Funkcjatazwykleniejestwyodrębniana,zaśjejcelesąwpisywane
winnefunkcjepodatków.
Pojęciepodatkuwspółcześnieniebudzikontrowersji.Większośćautorówzaj-
mującychsiętymzagadnieniem,definiującpodatek,zwracauwagęnatesame,
charakterystycznejegoatrybuty.Zgodniezpolskimprawemdaninamusispełniać
4warunki,abymogłazostaćuznanazapodatek:nieodpłatność,przymusowość,
powszechnośćibezzwrotność.Funkcjonującewdanymkrajupodatkitworzą
systempodatkowy,którypozapodstawowąfunkcją-fiskalną,nakierowanyjest
równieżnarealizacjęinnychcelówocharakterzespołeczno-ekonomicznym.
Wybórtychcelównależydorządzącychiodzwierciedlaprzyjętewdanymokre-
siepriorytetypolityczneigospodarcze.Stopieńzłożonościsystemupodatkowego,
jegosprawiedliwośćorazefektywnośćdziałaniasąnatomiastocenianeprzez
społeczeństwo.Wyniktejocenymożedeterminowaćstosunekpodatnikówdo
systemu,wyrażającysięwskłonnościdopodporządkowaniasięustanowionym
wtymzakresienormomprawnymisumiennegoregulowaniazobowiązańpodat-
kowychlubkontestacjęuwidocznionąwucieczceodpodatków.
1.3.Typologiazachowańpodatników
Podatkistanowiąnieodłącznyelementżyciakażdegoobywatela,zgodniezczę-
stocytowanąmaksymąB.Franklina:„natymświeciepewnesątylkośmierć
ipodatki”.Oznaczająprzytym,niezależnieodformyichpoboruizwiązanej
ztymprzerzucalności,uszczupleniepozostającychdodyspozycjijednostkizaso-
bówpieniężnychpoprzezobciążenieuzyskiwanychdochodówlubposiadanego
majątku.Stądteżniechęćczęścipodatnikówdoichpłacenia,wyrażającasię
wunikaniu,awięcwykorzystaniuistniejącychprzepisówprawadoredukowania
wysokościpłaconychpodatków,lubuchylaniusięodpodatków,którewiążesię
zdziałaniamiwykraczającymipozaramyokreśloneprzepisamiprawawcelu
zminimalizowaniaobciążeńpodatkowych.
103010Dobrowolneiwymuszonepłaceniepodatków
Wprowadzenieobowiązkupodatkowegoprowadzidojednejzdwóchmożliwych
reakcji-płacenialubniepłaceniaciążącegozobowiązania.Wprzypadkupłacenia
