Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Racjonalnośćiżyczliwość…
45
duktywizmutożsamiającypoznaniezwytwarzaniemwiedzy.Osukcesiedecy-
dująrozmiaryprodukcji.Ztegowzględucorazwiększeznaczeniezyskują
ilościowekryteriaocenytwórczościnaukowej,takiejakindeksycytowań
irozmaitewskaźnikibibliometryczne.Problempoleganatym,żenobietnica
nagromadzeniawiedzy,któraniewykraczapozastrukturyrozumuteoretycz-
nego,musistaćsięobietnicąpustą”54.Pustkawynikaztego,żepostępwiedzy
nieobejmujeetyki.Pojawiająsięnoweteorienaukowe,ukazująsiękolejne
artykuły,ogłaszanesąraportyzprzeprowadzonychbadań,powstająkolejne
publiczniedostępnerepozytoriadanych.Niebardzojednakwiemy,coztym
wszystkimzrobić.Przemysłpoznawczypodpowiada,jakmożnauśmierzyć
tegorodzajuwątpliwości:wystarczyuznać,żewytwarzaniewiedzyjestcelem
samymwsobie.nSummumbonum-wyjaśniaFilipowicz-jawisięteraz
jakonieogarnionyogrom,jakoapogeumobfitości”55.Wtensposóbpozna-
nienaukowezwolnaprzekształcasięwswojeprzeciwieństwo:nowąwersję
mitologiiobfitości.Wramachwspółczesnejkulturynaukowejmamywięc
doczynieniazpostępującąautodestrukcjąOświecenia.
Hermeneutykamaopinięfilozofiioinklinacjachkonserwatywnych,która
rehabilitujetradycjęiprzesądykosztemsławionegoprzezOświecenierozumu.
StanisławFilipowiczinaczejodczytujeprzesłanieGadamera.Tradycjaihistoria
sąoczywiścieważne,aleniepowinnywykluczaćracjonalnejkrytyki.Możemy
nawetmówićonemancypacyjnymsensiehermeneutyki”56.Polegaonnaujaw-
nieniuuzurpacjinjęzykanarzucającegonieprzekraczalnyhoryzont,awięc
języka,któryzacieraśladywłasnychpoczątkówizapominaowłasnejhistorii”57.
HermeneutykaniejestwięcantyteząOświecenia,aleraczejpróbąprzemyśle-
niaproblemuracjonalnościwsposóbuwzględniającyhistorycznośćrozumie-
nia.Wewspółczesnejhumanistyceniezmierniepopularnajesthermeneutyka
podejrzeń,którejmistrzamibyliFryderykNietzsche,ZygmuntFreudiKarol
Marks.Demaskujeonarozmaitekoncepcjejakoprzejawinteresuklasowego
lubpsychologicznychracjonalizacji.StanisławFilipowiczuznajetakieujęcie
hermeneutykizanazbytjednostronne.OdwołującsiędoGadamerowskiego
pojęciasensuscommunis,dowodzion,żewłaściwymcelemzabiegówinter-
pretacyjnychjestukształtowaniepewnejwspólnotyrozumienia.Praktykaher-
meneutycznaniepowinnabyććwiczeniemsięwpatologicznejnieufności
każącejdopatrywaćsięwkażdejwypowiedziukrytychiniecnychintencji.
Przeciwnie,maonastwarzaćwiarygodneinterpretacje,którymbędziemypotra-
filizaufać.Dlategohermeneutykępodejrzeńnależyuzupełnićohermeneutykę
54Ibidem,s.13.
55Ibidem,s.14.
56S.Filipowicz,Ofundamentalnejroliinterpretacji…,s.198.
57S.Filipowicz,Odwóchtypachkrytyki…,s.27.
