Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Racjonalnośćiżyczliwość…
43
dometodologicznejpoprawnościlubzgodnościzfaktami.Prowadzitodowypa-
czeniapraktykibadawczej.Bodajnajczęściejspotykanądeformacjąjestnaiwny
deskryptywizmredukującybadaniepolitykidokolekcjonowaniafaktówdoty-
czącychwydarzeńpolitycznychlubustrojupaństwa.Jaksięwydaje,tenspo-
sóbuprawianianaukijestwśródbadaczypolitykibardzorozpowszechniony.
StanisławFilipowiczprzytaczaobserwacjęTomaszaWarczokaiTomasza
Zaryckiegogłoszącą,żenhabituspolskiegopolitologa[…]jesthabitusem
«pozytywistycznym»i«realistycznym»napłaszczyźnierozumieniaiwidzenia
zjawiskspołecznychipolitycznych.[…]rzeczysątakie,jaksięnamukazują,nie
madyskursywnegoczysymbolicznegotworzeniarzeczywistości,reprezentacja
(język,tekst,znak),jeżelijestdobrzeprzygotowana,oddajepoprostuobiek-
tywnyfakt”49.Naiwnydeskryptywizmmożebudzićpoważnezastrzeżenia.Nie
jestwcalejasne,czyzgromadzeniaszczegółowychinformacjinatematżycia
politycznegopłyniejakiśtrwałypożytek.JakzauważyłFilipowicz,wnauce
opolitycemożesiękrzewićniezagrożonykultwiedzyopartejnafaktach,
gdyżsamakoncepcjafaktuniezostałanigdydokońcaprzemyślana50.Cowię-
cej,deskryptywizmzniechęcadoeksperymentowaniazinterpretacjami,które
mogłybyukazaćrzeczywistośćpolitycznąwodmiennymświetle.Języknauki
opolitycestajesięodbiciemjęzykabieżącejpolitykiczyterminologiiobo-
wiązującejwokreślonychaktachprawnych.Politologiiposługującejsiętego
rodzajunomenklaturątrudnojestpowiedziećcośodkrywczego.
Rzeczjasna,utożsamieniewiedzyopolitycezczystądeskrypcjąjestnie-
możliwedoutrzymaniarównieżnagrunciepozytywistycznejkoncepcjinauki.
Głównąambicjąpozytywizmubyłowszakformułowanieteoriiwyjaśniających,
któreodwoływałybysiędoprawlubtwierdzeńprzypominającychprawa.Wobec
inspirowanychfilozofiąpozytywistycznąteoriinaukowychmożnawysunąćdwa
rodzajezastrzeżeń.Pierwszypoleganatym,żewypracowanenaichgruncie
interpretacjepolitykigrzesząnadmiernymschematyzmem.Dobrąilustracją
tegozjawiskamożebyćsformułowanaprzezDavidaEastonakoncepcjasystemu
politycznego.Pojęciesystemupolitycznegonzamykahoryzontrozumieniapoli-
tyki,narzucającschematinterpretacyjny,którypozbawiadociekaniazwiązane
zmateriąpolitykiwszelkiegoryzykaiwszelkichcechnowatorstwa”51.Badanie
sprowadzasięwistociedowkładaniadanychdozastanychprzegródek.Drugi
zarzutdotyczytego,żepozytywiściniepotrafilizrealizowaćswoichnajbar-
dziejambitnychzamierzeń.Istniejepoważnyrozdźwiękmiędzydeklarowa-
nymicelamipozytywistycznejpolitologiiatym,coudałosięjejosiągnąć,czy
49T.Warczok,T.Zarycki,Graperyferyjna.Polskapolitologiawglobalnympolunauk
społecznych,Warszawa2016,cyt.za:S.Filipowicz,Naukiopolityceihermeneutyka…,s.43.
50S.Filipowicz,Naukiopolityceihermeneutyka…,s.43.
51Por.S.Filipowicz,Ofundamentalnejroliinterpretacji…,s.199.
