Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Międzymorze-wizja,iluzja,czy…racjastanu?…
Zasadniczopoprawne-pomimookresuwaśnizaOtonaII-relacjezcesar-
stwem,czylipierwsząpotęgąówczesnejEuropy,odziedziczyłpoojcunastępca
MieszkaI,BolesławChrobry.Kolejnycesarz,OtonIII,widziałnawetwpotęż-
nymksięciupolskim-protektorzeakcjinawracaniapogańskichPrusów,podjętej
przezśw.Wojciecha-przyszłegowładcęSklawinii(całejSłowiańszczyzny),czyli
jednegozczłonówprojektowanegoprzezOtonaIIIuniwersalistycznegopaneu-
ropejskiegocesarstwa,obejmującegownieżGermanię,RomęiGalię.Cesarz
potwierdziłtopodczastzw.zjazdugnieźnieńskiegow1000r.,przekazującBo-
lesławowizgodępapieżanapowołaniearcybiskupstwawGnieźnieiniezależnej
polskiejstrukturykościelnejorazsymboliczniekoronującwładcęPolski.Jednak
znastępcąOtonaIII,HenrykiemII-wrogonastawionymdodotychczasowego
polskiegosprzymierzeńcacesarzy-synMieszkamusiałstoczyćwlatach1002-
1018trzydługieikrwawe,leczostateczniezwycięskiewojny,wtrakciektórych
przejściowozająłCzechy,uznającezwierzchnośćcesarską,iprzyłączyłdoPolski
zaodrzańskieMilskoiŁużyce.PozycjęPolski,jakonajwiększejpotęgiówczesnej
EuropyŚrodkowo-Wschodniej,Bolesławprzypieczętowałnajpierwwielkąwy-
prawąnaKijów(wwynikuktórejosadziłnatroniestolicyRusiswegozięciaŚwię-
topełka),apóźniejwłasnąkrólewskąkoronacjąw1025r.2
PośmiercipierwszegokrólaPolskiiwstąpieniunatronjegosyna,MieszkaII,
nastąpiłjednakgwałtownyupadekznaczeniamonarchiiPiastów,którejmłoda
potęgaokazałasięufundowanananieugruntowanych,kruchychpodstawach.
NapaństwospadłynajazdysprzymierzonychzesobącesarzaKonradaIIiksięcia
ruskiegoJarosławaMądrego,wwynikuktórychPolskautraciłaŁużyceiMilsko
orazGrodyCzerwieńskie,aMieszkoII(któryopuściłkraj)-władzęnarzecz
swegobrataBezpryma,zamordowanegozresztąpokrótkichiokrutnychrządach.
PośmierciBezprymaMieszkoIIpowrócił,coprawda,dokraju,alemusiałzre-
zygnowaćzjednoczeniaziempolskichipodporządkowaćsięcesarzowi.Miary
upadkudawnegopotężnegopaństwaBolesławaChrobregodopełniły:utrata
tytułukrólewskiegoprzezPiastów;rebelialudności,która-wwarunkachosła-
bieniawładzycentralnejimachinyadministracyjnej-wystąpiłaprzeciwkoma-
terialnymobciążeniomzwiązanymzutrzymaniemKościoła,zwracającsięrów-
nocześniekudawnymwierzeniomsłowiańskim;zniszczeniepolskiejstruktury
Kościoła;usamodzielnianiesięposzczególnychziem,zwłaszczaMazowszapod
rządamiwielmożyMasława;wreszcie-najazdwładcyczeskiegoBrzetysławaI,
PoczątkiPolski.ZdziejówSłowianwItysiącleciun.e.,t.5,Formowaniesiępaństwapolskiego
wlatach964-1000,Warszawa1973,passim.
2Patrznp.:P.Urbańczyk,BolesławChrobry-lewryczący,Toruń2017,passim;
S.Zakrzewski,BolesławChrobryWielki,Lwów1925,passim;J.Wyrozumski,DziejePolski
piastowskiej(VIIIw.-1370),t.2,Kraków1999,s.99-100.