Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Międzymorze-wizja,iluzja,czy…racjastanu?…
oprymatwświeciechrześcijańskim,jakiwybuchłpomiędzypapieżemGrzego-
rzemVIIikrólemniemieckimHenrykiemIV
,dążącymdozdobyciacesarskiego
tytułu,polskiksiążęopowiedziałsięzdecydowaniepostronienastępcyśw.Pio-
tra.Tajasnadeklaracjazaowocowałaprzychylnościąpapieżadlawschodnioeu-
ropejskiegosojusznikaorazmożliwościąodnowieniagnieźnieńskiejmetropolii
kościelnejirozbudowysiecibiskupstw.Natomiastw1076r.zpapieskimbłogo-
sławieństwemBolesławkoronowałsięnakrólaPolski.
Porywczośćuszalonego”królasprawiła,iżtendencjawiodącadowzmocnie-
niapozycjidynastiiPiastówiPolskiuległagwałtownemuzałamaniu.Spórpomię-
dzywładcąabiskupemStanisławemzeSzczepanowa-wywołanynajprawdo-
podobniejprzeciwstawianiemsięhierarchy,wspólniezmożnymi,dążeniom
króladodalszegowzmacnianiaswejpozycji-zakończyłsięśmierciąbiskupa
(wskutekwykonaniakaryokaleczenialubzabójstwadokonanegoprzezludzi
króla).Utraciwszywwynikutegotragicznegowydarzeniapoparciezestronypa-
pieżainiepotrafiącstłumićbuntupoddanych,BolesławmusiałuciekaćnaWęgry,
gdziezmarł5.TymczasemwładzęwkrajuprzejąłjegomłodszybratWładysław
Herman,któryzgodziłsięprzejśćdoobozucesarskiegoizrezygnowaćzkorony
królewskiej.WpraktyceoddałteżrządypalatynowiSieciechowi,któregonastęp-
nie-naskutekrewoltymożnych-wygnał,dzielącsięwładząnadPolskązsyna-
miZbigniewemiBolesławem,zwanymKrzywoustym.
WkolejnychlatachkonfliktypomiędzypotomkamiHermanazakończyłysię
zwycięstwemBolesławaKrzywoustego,którywygnałbrata,obejmującrządynad
wszystkimiziemiamipolskiegoksięstwa.NatomiastZbigniewzdołałpozyskać
pomoccesarzaHenrykaV
,którypodpretekstemobronyjegoprawzaatakował
Polskę,jednakponiósłw1109r.dotkliwąprestiżowąporażkę-niezdołałsfor-
sowaćzacieklebronionejprzezPolakówliniiOdry,anękanyrównocześnieprzez
wojskaBolesławamusiałwycofaćsięwgranicecesarstwa.Pokrzepionyzwycię-
stwemnadcesarzemKrzywoustyinterweniowałpóźniejzbrojniewCzechach,
aprzedewszystkimpodporządkowałsobiePomorzeGdańskie(w1116r.)izhoł-
dowałPomorzeZachodnie,zwaneteżSzczecińskim(w1123r.).
WzrostznaczeniaPolskizostałtymczasemponowniezahamowany-itym
razemtakże,paradoksalnie,podobniejakwprzypadkutriumfuiklęskiBolesława
Śmiałego,przezdecyzjęsamegoautorawcześniejszychsukcesów(iwbrewjego
zamierzeniom).PogromcacesarzaisprawcapowrotuPolskinadBałtykzadys-
ponowałbowiemposwejśmierciw1138r.podziałpaństwapomiędzyswoich
5Zob.m.in.:N.Delestowicz,BolesławIISzczodry.Tragicznelosywielkiegowojowni-
ka,1040/1042-2/3IV1081albo1082,Kraków2016,passim;S.Rosik,BolesławSzczo-
dryijegoczasy,Wrocław2002,passim;J.Powierski,KryzysrządówBolesławaŚmiałego,
Gdańsk1992,passim;T.Grudziński,BolesławŚmiały-SzczodryibiskupStanisław.Dzieje
konfiktu,Warszawa1983,passim.
