Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
CzęśćI.Zagadnieniaogólne
3.1.Jurysdykcjakrajowa(międzynarodowawłaściwośćsądów)
3.1.1.Normajurysdykcyjna
Hipoteza(zakres)normyjurysdykcyjnejobejmujeokreśleniekategoriispraw,dla
którychwyznaczanajestmiędzynarodowawłaściwość(nplustaleniepochodzenia
dzieckalubogólniestosunkimiędzyrodzicamiidzieckiemalboalimenty)lSprawy
filiacyjneregulowanesąprzezprawokrajowe(PrawooaktachstanucywilnegoiKo-
dekspostępowaniacywilnego),zaśsprawydotyczącewładzyrodzicielskiej,osobistej
stycznościzdzieckiemorazopiekiprawnejnatleaktównormatywnychogenezie
międzynarodowejmieszcząsięczęstowszerszympojęciuodpowiedzialnościrodzi-
cielskiej(takkonwencjahaskaz1996rl,rozporządzenie2019/1111)lDyspozycjata-
kiejnormytoprzyznaniesądomluborganomokreślonegopaństwakompetencjido
merytorycznegorozpoznaniasprawylNastępujetozapośrednictwemabstrakcyjnie
opisanychwprzepisachokoliczności,tjlpodstawjurysdykcji(łącznikówjurysdyk-
cyjnych)lIchzlokalizowaniewdanympaństwieinconcretooznaczakompetencję
jegosądówlNormyjurysdykcyjnewynikajązaktównormatywnychoróżnejgene-
zie,tjlkrajowej(częśćczwartaklplcl),międzynarodowej(konwencyjnej)iprawaUnii
Europejskiej(zoblwięcej-IIl4l1,IIIl6l3iIV
l10l2)lNormyjurysdykcyjnezostały
częściowoujednoliconelubzharmonizowanewskaliponadpaństwowejzapomocą
umówmiędzynarodowychirozporządzeńUElRezultatzastosowaniatakichnorm-
oceniającniezperspektywyforum,alemiędzynarodowej-jestwielokierunkowy,
ponieważteoretycznieniedotyczytylkokompetencjijednegopaństwa,awpraktyce
możeprzewidywaćjurysdykcjęprzemiennąkilkupaństw21l
Pozytywnąroląnormjurysdykcyjnychjestzakreśleniewładztwadanegopaństwado
rozpoznawaniasprawprywatnych,anatleaktównormatywnychobowiązujących
międzypaństwowo-równieżrozgraniczeniekompetencjiposzczególnychumawia-
jącychsiępaństwlZarazemnegatywnieokreślająonesprawy,któreniemieszcząsię
wkompetencjidanegopaństwa,ponieważistnieniejurysdykcjijestwarunkiemme-
rytorycznegorozpoznaniasprawy22lStwierdzaniekompetencjidomerytorycznego
rozpoznaniasprawyobejmujenietylkoustalenie,czywdanympaństwieznajduje
siępodstawajurysdykcjilMimopozytywnegoustaleniatejokolicznościjurysdykcja
możebyćjednaknastępnieniewykonywanazuwaginatamującywpływwcześniej-
szejzawisłościsprawyprzedsądemzagranicznymlPrzyczynąodrzuceniapozwulub
wnioskumożebyćbrakpodstawjurysdykcjidanegopaństwa,aleiresiudicata(nie
21MlCzepelak,Umowamiędzynarodowajakoźródłoprawaprywatnegomiędzynarodowego,Warsza-
wa2008,sl165,zauważa,żekonwencyjnenormymająskutekdwustronnylubwielostronnylTeoretycznie
mogłybymiećcharakteruniwersalny,jednaknieumowymiędzynarodowej,którabyobowiązywaławe
wszystkichpaństwachl
22ZoblTlEreciński[w:]TlEreciński,JlCiszewski,Międzynarodowepostępowaniecywilne,Warszawa
2000,sl61-63;KlWeitz,Jurysdykcjakrajowawpostępowaniucywilnym,Warszawa2005,sl383-391l
PiotrMostowik
