Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Uczeniesię
1.Pojęcie„uczeniesię”irolauczeniasięwedukacji
Uczeniesięjestzjawiskiem,któreodstarożytnościinteresujeludzi.
Jakpokazujehistoria,niemalzawszewogólnemyślenieoczłowiekuwpi-
sanybyłproblemjegouczeniasięiźródełjegowiedzy(Ledzińska,Czer-
niawska2011:26).
Pierwszepróbyanalizyuczeniasiępodejmowanebyłynagruncief-
lozofcznymidotyczyływiedzy,którątraktowanojakorezultatuczeniasię.
Perspektywaflozofcznapozwalaspojrzećnazjawiskouczeniasięwnaj-
szerszejzmożliwychperspektyw,dlategozasadnymwydajesięjejnakre-
śleniejużnawstępie.
PlatonwdialoguTeaitettwierdził,żewiedzatoprawdziweprzeko-
nania,czyliprzekonaniauzasadnionewcześniejszymidoświadczeniami
irefleksjami.Natomiastkartezjańskakoncepcjaumysłujakoautono-
micznegobytuorazkoncepcjaJohnaLockatabularasawprowadziły
opozycyjnośćwnaukowemyślenieojednostceispołeczeństwie(Pieter
1974:63–69).Tymsamymwprowadzonyzostałścisłypodziałmiędzy
człowiekiembytemjednostkowymaspołeczeństwembytemzbioro-
wym.Szybkozauważono,żeżadnajednostkaniemożefunkcjonować
woderwaniuodśrodowiska(przyrody,społeczeństwaikultury)1.Środo-
wiskożyciajestpodstawąkształtowaniasięcechludzkichiwarunkiem
przetrwania(Włodarski1998:15–18).Istniaławięcpotrzebastworzenia
więzimiędzyjednostkąajejśrodowiskiemżycia,jakiegośmechanizmu
integrującego,którytłumaczyłby,jakfunkcjonujejednostka,orazcoijak
regulujejejzachowanie.Odpowiedziąnapotrzebębyłozjawiskoucze-
niasię.WybitnybadacziznawcauczeniasięludzidorosłychPeterJa-
rvis(2006:13–17)twierdzi,żeuczeniesięzachodzipoprzezpobudzanie
zmysłówczłowiekaprzezśrodowiskozewnętrzne,zarównoprzyrodnicze/
materialneorazspołeczneikulturowe,coprzyczyniasiędointegracjijed-
nostkizeświatem2.
Pojęcie„uczeniesię”jestróżnierozumianenagruncieposzczegól-
nychnauk.Jednakbezwzględunato,wobszarzejakiejdziedzinywie-
dzyporuszanejestzagadnienieuczeniasię,niemalzawszeprzyjego
1
ZagadnienietopodjąłmiędzyinnymiAntonioR.Damasio,którykoncepcjęumysłu
jakoautonomicznegobytunazwał„błędemKartezjusza”.ZdaniemA.R.Damasioludzkimózg
iciałotworząnierozłącznyorganizm,którywchodziwinterakcjeześrodowiskiemjakojeden
zespół,anieoddzielniemózgiciało.Dlategozjawiskaumysłowemogązostaćwpełnizrozu-
mianejedyniewtedy,gdyrozpatrywanewkontekścieinterakcjiześrodowiskiem(Damasio
1999:15).
2
PeterJarvisjakosposobyuczeniasię(waysoflearning)podaje:słuchanie(hearing),
widzenie(seeing),odczuwaniezapachu(smelling),smakowanie(tasting)idotykanie(touch-
ing).Tezmysływpływająnanaszemyślenie(thinking),wykonywanieróżnychczynności(do-
ing)iemocjonalneodczuwanie(feeling)(Jarvis2006:17–18).