Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pojęcie„uczeniesię”irolauczeniasięwedukacji
17
zmianie.Szansatejzmianyjestmożliwościąuczeniasięrozumianegonie
jakoopanowywanieteoretycznejwiedzy,alejakodziałanieukierunkowa-
nenasamodzielneposzukiwaniewiedzy,samodzielnekreowaniesytuacji
poznawczychwpisanewróżnorodnośćsytuacji,wjakichznaleźćsięmoże
uczącysiępodmiot,nastawionenaopanowywanieumiejętnościznaczą-
cychdlacodziennegożycia.Rezultatemuczeniasięnaturalnegoniejest
statycznystanumysłu(zapaswiedzy),aledynamizmżyciowychsytuacji.
K.Sośnickizwracateżuwagęnapoznawcząrolęuczeniasięnaturalnego:
prawdąjestto,coprowadzidowłaściwegolub/iskutecznegorozwiązania
sytuacjiproblemowej,przyczympoznanieiprawdaraczejnastępstwem
uczeniasięniżjegowarunkiem.Powyższespojrzenienanaturalneuczenie
sięjestnajbliższejegospołeczno-kulturowemurozumieniu,czegoegzem-
plifkacjąspołeczne,społeczno-kulturoweikulturoweteorieuczeniasię.
Podobniejakkoncepcjanaturalnegouczeniasięzakładająone,żeświat
iczłowiekprzestająbyćodrębnymielementami,alestająsiękomplemen-
tarnewobecsiebie,będącdynamicznymbytemspołecznym.Współczesne
uczeniesięto„bycieczłowieka(umysłu)wświecie”,zokreślonąhistorią
iwokreślonejsytuacji.Znosisięredukowanieosóbdoichumysłów,pro-
cesówmentalnychdoinstrumentalnegoracjonalizmu,auczeniasiędopo-
zyskiwaniawiedzy.Uczeniesięjestnaturalnymelementemuczestnictwa
człowiekawspołeczeństwieikulturze.Jestnieodzownymelementemżycia
jakowchodzeniawinterakcjezinnymi,podejmowaniewspólnychzadań,
rozwiązywaniesprzeczności.Wymagaononieustannegonegocjowania
irenegocjowaniaznaczeńkultury.
Przytoczonedotychczasdefnicjeuczeniasięwpisująsięwpsycholo-
gicznąperspektywęjegorozumienia,wktórejuczeniesiętopojawieniesię
względnietrwałychzmianwpotencjalezachowaniowymjednostki(beha-
wioryzm)lubprzyswojeniesobiejakichświadomości,cowskazujenapro-
cesualnyiprzystosowawczycharakteruczeniasię(podejściepoznawcze).
Zpsychologicznegopunktuwidzenia,nawetjeżeliuczeniesięzachodziwre-
lacjachzotoczeniem,toitakmaonocharakterwewnętrznego,psychicznego
procesu,zachodzącegowumyślejednostkiuczącejsię,czegoefektem
zmianywzachowaniulubnabycienowejwiedzy,umiejętnościinawyków.
Punktemwyjściadoukazaniapedagogicznegorozumieniauczeniasię
możnauczynićjegopochwałęsformułowanąprzezznanegopsychologa
PhilipaZimbardo:
...cechą,któranajbardziejodróżniaorganizmywyższeodniższychformzwierzęcego
życia,jestwzględnaniezależnośćichzachowaniaodniezmiennych,wrodzonychmecha-
nizmówbiologicznychiwiększazdolnośćmodyfkowaniazachowaniaprzezuczeniesię
wkontaktachzeswymśrodowiskiem.Uczymysię,jakstawaćsięludźmi,jakżyćzinnymi,
mówić,uważać,spostrzegać,rozumować,atakżejakdziałać[...].Towłaśniedziękipro-
cesowiuczeniasięludzieosiągająnajwyższystopieńautonomiiiwolnościodograniczeń
nakładanychprzezichnaturalneśrodowisko,jakrównieżprzezfzjologiczneianatomicz-
nedziedzictwo,historięgatunkulubspołeczeństwa(Zimbardo,Ruch1988:96).