Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Uczeniesię
siędorosłych(Knowles,Holton,Swanson2009:42),aMieczysławMalew-
skizwracauwagęnaparadygmatycznązmianę,jakadokonałasięwtej
nauce,aktórejpoczątkisięgająlat70.ubiegłegowieku.Zmianatapolega
natym,żewedukacjidorosłychpunktciężkościzostałprzeniesionyzna-
uczanialudzidorosłychprzezinstytucjenaichindywidualneuczeniesię.
Przesunięcietorealizowałosięrównoleglezkwestionowaniemprzydatno-
ściiwartościprofesjonalnejwiedzynaukowejiobniżaniemjejstatusuna
rzeczwiedzyindywidualnej,wynikającejzindywidualnego,codziennego
doświadczenia(Malewski2010:47).Jesttouczeniesięnieformalne,wna-
turalnychwarunkach,cointegrujeprocesdziałaniaipoznawania.Egzem-
plifkacją„paradygmatycznejzmiany”jestwzrostzainteresowaniabadaczy
zjawiskiemuczeniasię.Zaowocowałotomnogościąrodzajów,sposobów,
metodidookreśleńuczeniasię.Nagrunciepedagogikimożnaichwy-
mienićkilkadziesiąt,anajbardziejpopularneto:uczeniesięincydentalne,
uczeniesięniezamierzoneizamierzone,uczeniesięmimowolne,uczenie
sięmetodąpróbibłędów,uczeniesięprzeznaśladownictwo,uczeniesię
przezodkrywanie,uczeniesięprzezdziałanie,uczeniesięcałościowe,
uczeniesięczęściami,uczeniesięnarracyjne,uczeniepoznawcze,ucze-
niesięnapamięć,uczeniesięobserwacyjne,uczeniesięwrelacji,werbal-
neuczeniesię,uczeniestrategiczne,uczeniesięzaplanowane,uczenie
sięzorganizowane,uczeniesięzbiografi(własnejiinnychosób),uczenie
sięprzezcałeżycie,uczeniesięprzezrozwiązywanieproblemów,uczenie
sięuczeniasię.Pedagodzy,mówiącouczeniusię,posługująsiętakże
językiemcharakterystycznymdlapsychologii,stosująctakiepodejściajak
uczeniesięskojarzeniowe,uczeniesięwarunkowe,uczeniesię„wszystko
albonic”,uczeniesięwjednejpróbie,uczeniesięszeregowe(seryjne),
uczeniesięselektywne(wybiórcze),uczeniesiępodprogowelubuczenie
sięregułipojęć.Wciągukilkudziesięciuminionychlatpojawiłosięteż
wieleteoriitłumaczących,czymjestuczeniesię,wtymuczeniesiędo-
rosłych7,oczympiszęwkolejnychpodrozdziałach,prezentującwybrane
teorieuczeniasię.
Każdanowateorialubkoncepcjauczeniasięwintencjijejtwórcymiała
pokonywaćograniczeniateorii,którestosowanowcześniej.Dwojebrytyj-
skichbadaczyuczeniasięSarah-JayneBlackemoreiUtaFrithpostulują
nawet,żewielośćkoncepcjiuczeniasięidużenimzainteresowaniebadaw-
czepowinnydoprowadzićdowyodrębnieniasięnowejinterdyscyplinarnej
nauki,poświęconejuczeniusię,czerpiącejzosiągnięćneurofzjologii,
7
OposzukiwaniuteoriiuczeniasięludzidorosłychpiszeMieczysławMalewskiwarty-
kuleWposzukiwaniuteoriiuczeniasięludzidorosłych.Wwynikurozważańnadtymzagad-
nieniemuczonytenniewskazałjednaknajedną,jegozdaniem,najlepsząteorięuczeniasię
dorosłych.Ukazałnatomiastkierunkizmian,kuktórymzmierzająwysiłkiteoretykówibadaczy
uczeniasię.Kierunkitetouczeniesięsytuacyjne,uczeniesięegzystencjalne,uczeniesię
emocjonalneiogólnepodejściespołeczno-kulturowe(Malewski2006:23–49).