Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
CzęśćI.Rodzinnewięzispołeczne–perspektywateoretycznaibadawcza
mi,wyznaczanyminp.płcią,typemreligii,statusemspołecznym(P
UTNAM
,
2008)18.Cowięcej,zdaniemtegobadaczawięzispołecznestanowiąceźró-
dłokapitałułączącego,inkluzywnego(bridgingcapital),charakteryzują-
cegosięotwarciemnaczłonkówinnychgrup,wspartymnauogólnionym
zaufaniuorazuogólnionejwzajemności,możemyodnaleźćnawszystkich
poziomachstrukturspołecznych,wobszarachspecyficznejaktywnościspo-
łecznejokreślanejmianemaktywnościobywatelskiej,stanowiącejimma-
nentnącechętzw.społeczeństwaobywatelskiego19.
18Typologiakapitałuspołecznegonieograniczasiędotychdwóchtypów,gdyżnapodsta-
wieróżnorodnychkryteriówwyodrębnianotakżeinnejegorodzaje.Branonp.poduwagęta-
kiekryteriajaktypdobraekonomicznego(prywatnego,klubowego,publicznego),celedyspo-
nentakapitału(celepartykularne,czyliinwardlooking,bądźdobrowspólne,czylioutward
looking),charakterefektówzewnętrznych(negatywnychlubpozytywnych),rodzajpowiązań
tworzącychtypkapitału(więzinaturalnej–bondingcapital,zrzeszeniowej–bridgingcapi-
tal,pionowegopodporządkowania–linkingcapital),siłyizakresupowiązań(silneiczęste
kontakty,czylithicksocialcapital,orazsłabeisporadycznekontakty,czylithinsocialca-
pital),niemówiącozakresiesamegopojęciakapitału(pojęcieograniczonedowięziinorm
społecznychbądźobejmującewięzi,normy,instytucjeiorganizacjespołecznelubdołącza-
jącedotychpoprzednichrównieżrozwiązaniaprawneiekonomiczne),wreszciekryterium
uwzględniającetzw.promieńzaufaniamiędzyosobami(odzaufaniaograniczonegodonaj-
bliższejrodzinypozaufaniezgeneralizowane)(T
HEISS
,2007:34).Wartonatomiastpamię-
taćowkładziewrozwójkoncepcjikapitałuspołecznego,społeczeństwaobywatelskiego,spo-
łecznychwięzi–takichwybitnychsocjologów,jakDurkheim,Tönnies,Tocqueville,których
uznajesiędziśzaichprekursorów(FURSTENBERG,KAPLAN,2004;FURSTENBERG,2005).
19Pojęciespołeczeństwaobywatelskiegojestjeszczebardziejniżpojęciekapitałuspołecz-
negouwikłanewspórofundamentalnąkoncepcjęspołeczeństwa(wspólnoty)orazjednostki
będącejjegoczłonkiem,toczącysiępomiędzyliberalizmem,republikanizmemikomunitary-
zmem.Wliberalizmiespołeczeństwotonicinnegojakpołączeniemoralnieautonomicznych
jednostek,zktórychkażdaposiadawłasnąkoncepcjędobregożycia,zaśdospołeczeństwa
należyzapewnienierównościwobecprawa;koncepcjarepublikańskapodkreślaprymatspo-
łeczeństwajakozmierzającejdowspólnegodobrawspólnoty,awujęciukomunitarianjed-
nostkajestefektemrelacjizewspólnotą,bezktórejoddziaływania(socjalizacji)niebyłoby
możliweprzyswojeniesobienormmoralnych,języka(kultury);dziękiwspólnocie(grupiespo-
łecznej)jednostkazostajeprzysposobionadożyciawotoczeniuinnychludzi(WNUK-LIPIŃSKI,
2005).Wnuk-Lipińskipisze:n[ł]wedługkoncepcjikomunitarnychspołeczeństwoobywatel-
skie»stwarza«obywateli,wedlezaśkoncepcjiliberalnych–toobywateletworząspołeczeń-
stwoobywatelskie,ale–abymoglijetworzyć–muszą,popierwsze,byćwyposażeniwod-
powiednikapitałspołeczny,którypozwalajednostkomdziałaćrazemoraz,podrugie,pewne
minimumkulturycywilnej,którepozwalawśródcelówdziałańzbiorowychdostrzecnietyl-
kopartykularnyinteres,lecztakżewartośćdobrawspólnego”(W
NUK
-L
IPIŃSKI
,2005:134).
GertrudeHimmelfarbopisujerozlicznedylematyzwiązanezwyobrażeniamispołeczeństwa
obywatelskiegowzależnościodprzyjętegoświatopoglądu:liberalno-racjonalistycznegolub
konserwatywno-religijnego;ichcentrumstanowispórowartościorazoodnowęmoralną,
przeprowadzonąkosztemograniczeńabsolutyzowanejindywidualnejwolności(H
IMMELFARB
,
2007).Temattenpodjąłrównieżwbadaniachnadobywatelskościąwzdominowanymprzez
kulturęindywidualizmuspołeczeństwieamerykańskimRobertN.Bellahzzespołemwspół-
pracowników(BELLAHiin.,2007).
