Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przestrzenieimiejscawkrajobraziedzieciństwa
27
autordokonałklasyfikacjibudynkówszkoły,ilustrującichopisfotografiami.Jeden
zwyróżnionychtypówtoszkołałaskawa,zbudowananakształtpałacu,zamkuczy
dworu,którypodkreślaudobroiłaskawośćedukacjijakodarustarszegopokoleniadla
młodszego”66.Drugityptoszkoławłasnazilustrowanaprzezszkołęwiejską,wznie-
sionąprzeważniesiłamilokalnejspołeczności,któraopróczsprzętówniezbędnych
dotego,byodbywałosięwniejnauczanienajmłodszychmieszkańcówwsi,dyspo-
nowałarównieżmieszkaniemdlanauczyciela,którystawałsięjejwłodarzem.Typ
trzecitoszkołaobca,informującaswoimwyglądemoprzeznaczeniubudynku,choć
jednocześniebezosobowa,nijaka,zimna,usytuowanaprzeważniewmałoatrakcyj-
nymmiejscu.Jejprzeciwieństwemjestszkołanaswoimmiejscu–oodpowiednich
proporcjachdachuibryłybudynku,różniącasięodpozostałychzabudowańnatyle,
żesprawiawrażenie,żestanowicentrumżycialokalnejspołeczności.Typpiątyto
szkołaanonimowa,stanowiącakolejnyelementwgęstejzabudowiewielkopłytowych
blokowisk.Niemaonaintencjiprzemawianiadoobserwatorajakimkolwiekjęzy-
kiem,mazatoprodukowaćwyedukowanychabsolwentówpoddanychdziałalności
dydaktyczno-wychowawczejponadstuosobowegopersonelunauczycielskiego.Kolej-
nytyptoszkoładumna.Jejbudynekprzypominasiedzibyosóbsprawującychwładzę
ideklaruje,żeturównieżwładzaidyscyplinamaistotneznaczenie.Ostatniztypów
wyróżnionychprzezA.Nalaskowskiegotoszkołazduchem(duszą?),któranadtech
-
nicyzacjęigigantomanięprzedkładaindywidualnycharakterbudynkustanowiącego
ramydlatworzeniawłaściwegojejklimatu67.
Innyrodzajkategoryzacjiprzestrzeni,obecnywpracachzarównoE.T.Halla,jak
iYi-FuTuana,odwołujesiędowrażeńzmysłowych,zapośrednictwemktórychczło-
wiekdoświadczawalorówprzestrzennych.EdwardT.Hallopisujeprzestrzeńwzro-
kową,słuchową,węchową,termicznąidotykową
68
,zaśYi-FuTuanwymieniaruchowe,
smakowe,węchowe,dotykowe,wizualneikonceptualnedoświadczanieprzestrzeni69
izakłada,żeuOrganizacjaludzkiejprzestrzenizależyprawiewyłącznieodwzroku.
Innezmysłyrozszerzająiwzbogacająprzestrzeńwizualną”
70
.Autoruzupełniatętezę
stwierdzeniem,żeruch,wzrokidotykpozwalajączłowiekowirozwinąćsilnepoczu-
cieprzestrzeniorazjakościprzestrzennych,dodającwinnymmiejscu,żeistotnąrolę
wtychprocesachodgrywatakżesmakiwęch71.
Mamwrażenie,żewokresiedzieciństwazmysłem,którymszczególniedoświad-
czasięprzestrzeni,jestwęch.Wskazująnatomojeodniesieniadozdarzeńzczasów
dzieciństwairozmowyzestudentami,którzysięgającdowspomnieńznajwcześniej-
szegookresuswojegożycia,szczegółowoopisywalizapamiętaneprzezsiebiezapachy.
66
Tamże,s.35.
67
Tamże,s.35-39.
68
E.T.Hall,Ukryty…,s.59-101.
69
Yi-FuTuan,Przestrzeń…,s.17-31.
70
Tamże,s.28.
71
Tamże,s.21-23.
