Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
1.PROCESYGEOPOLITYCZNEWEWSPÓŁCZESNYMŚWIECIE
globalnegosystemu(ponadnarodoweformywspółpracy,instytucjonalizacjęwra-
machobszarówmetropolitalnych,czyprojektytransregionalne),aletakżezodno-
wionąuwagąpowięcanąistniejącymjużformomorganizacjiterytorialnej,które
dziękiprzerwaniudominacjipaństwsilniejdochodządogłosu(regionów,lokal-
nocii-last,butnotleast-miast).Wtakrozumianeprzeskalowaniewpisanyjest
więczarównopierwiastekhierarchiczny(podkrelanyprzezBrennera),jakihory-
zontalny:
Geograficznywymiarżyciaspołecznegowynikanietylkozfaktu,żerelacjespołeczne
przybierająkontekstualniespecyficzneformywróżnychmiejscach,lokalnociach,
terytoriach.Oboktego„horyzontalnego”czy„powierzchniowego”zróżnicowania
społecznychpraktykwprzestrzenigeograficznejesttakże„wertykalne”zróżnico-
wanie.Poprzezniespołecznerelacjesązakorzenionewhierarchicznymrusztowaniu
złożonymzjednostekterytorialnych,rozciągającychsięodglobalnych,ponadpań-
stwowychipaństwowychażdoregionalnych,metropolitalnych,miejskich
ilokalnych[Brenner2004:9;tłum.ML].
Azatemkoncepcjaprzeskalowaniastwarzaramy,któreobejmujątaknowo
tworzoneskale,jakiistniejącewramachpaństwjednostkiterytorialne.Wtym
kontekciepowiązanezesobąkoncepcjeprzeskalowaniaiglokalizacjiodróżnia
rozkładakcentów.Oileprzeskalowanieskupiauwagęnanowotworzonych
relacjachspołeczno-przestrzennych,otyleglokalizacjawskazujepowiązanialokal-
negozglobalnym-koncentrujesięnaodpowiedziachistniejącychjużjednostek
przestrzennychnawyzwaniaglobalizacji.
1.5.Nowaprzestrzeńpolitycznegomanewrudlamiast
Miejscepolitykiwielkomiejskiejwkoncepcjiprzeskalowaniajednoznacznie
usankcjonowałBrenner[2004]najobszerniejszymbodajstudiumprzeskalowania,
którepowieciłwłaniezachodnioeuropejskimmetropoliom.Autorwyraźnie
przedstawiazależnoćpolitykimiejskiejiopracowanejprzezsiebiekoncepcji,
uznając„zarządzaniemiejskie(governance)zagłównykatalizator,mediumiarenę
procesówpaństwowegoprzeskalowania”[ibidem:174].Wswoimwywodzie
Brenner[2006]wychodziodkoncepcjimiastaglobalnegojakoaktora,którymoże
stanowićsilnąalternatywędlapaństwaosłabionegoglobalizacją,jednakszybko
rozciągarozważaniananiecomniejszerangąeuropejskiemiasta,zaznaczając,że
wieleomawianychprocesówzachodziwdużychmiastachniezależnieodstopnia,
jakizajmująwmiędzynarodowychhierarchiachmiast[ibidem:263].
Oistotnocimiastwsystemieglobalnegokapitalizmuprzesądziłametropo-
lizacja.WedługBrennera[2004:180]jejźródełnależyupatrywaćwdwóch
przewagachlokalizacyjnychwielkichmiast:(1)koncentracjiwykwalifikowanej
siłyroboczej;oraz(2)pozycjistrategicznej,zawdzięczanejmożliwociomko-
munikacyjnymitransportowym.Wypadkowaobuelementówprzesądzaotzw.
wartocilokalizacyjnejmiasta[Komorowski1999],czylioszczędnociachwdanej
działalnoci,jakieprzyniesieulokowaniejejwmiecie,gdziepodlegaćbędzie