Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Rozdziałi.Rosyjskapowieśćsensacyjno-kryminalna…
odciągająceodaktualnychzadańbudowysocjalizmu”
46
.Podobneopiniezmusiły
prozaikadoskoncentrowaniaswoichfabułwyłączniewokółwynalazków,które
mogąwieśćkuświetlanejprzyszłościkomunistycznej.Znalazłotoswójwyraz
wpóźniejszych–niestetypopadającychwsztampęideologiczną–powieściach,
takichjakPodwodnirolnicy(Подводныеземледельцы,1930),PodniebemArktyki
(ПоднебомАрктики,1938)orazCudowneoko(Чудесноеоко,1935).
Schematycznośćipowstałezczasemproblemywkonstruowaniuzajmującej
akcjimieszczącejsięwsprecyzowanychprzezrealizmsocjalistycznywymogach
owocowałyprzenoszeniemdopowieścifantastyczno-naukowychwątkówsensa-
cyjnychorazszpiegowskich.Utworyfantastóważdolat60.grzeszyłyschematy-
zmem,ubóstwemwalorówestetycznych,gdyżkoniecznośćzatrzymaniasięnna
granicymożliwego”wpływałanaichmonotonięipowtarzalność.
Ewolucjapowieścisensacyjno-kryminalnejijejbohaterów
wepocesowieckiej
NapoczątkuwiekuXXgatunekkryminałuwkulturzezachodniejmajużza
sobąkilkadziesięciolecirozwoju,jakożezamomentjegopowstaniauznano
rok1841,kiedytozostałowydaneopowiadanieEdgaraAllanaPoegoZabójstwo
przyrueMorgue(TheMurdersintheRueMorgue).RomanArbitmanpodkreśla
istnienienielicznychrosyjskichtradycjiliterackichwdziedzinierozwojugatunku
kryminału,jakiezapoczątkowałWsiewołodKriestowskij.Jestonautoremsłynnej,
napisanejwlatach1864-1866,powieściPetersburskierudery(Петербургские
трущобы,1867),dlaktórejinspiracjąstałsięznanyutwórEugène’aSueTa-
jemniceParyża(LesMystèresdeParis,1842-43),dlategoteżzderzająsięwniej
tendencjerealistyczneorazromantyczne.Wksiążcepisarzarosyjskiegozawiła
intrygakryminalnaprzeplatasięzcharakterystykąróżnorodnychwarstwspo-
łecznych,opisamipetersburskichprzytułków,więzieńidomówpublicznych
47
.
JakpodajeJelenaIwanickaja,wlatach1907-1909wRosjiliteraturadetek-
tywistycznacieszyłasięwielkąpoczytnością,oczymświadczyilośćcyklicznie
wychodzącychkryminalnychwydańbroszurowych.Ukazałosięmiędzyinnymi
stopięćdziesiątodcinkówwseriiNatPinkerton,króldetektywów
48
(stądpinker-
46
БеляевАлександрРоманович(1884-1942),[on-line:]www.rusf.ru/litved/biogr/belyaev.
htm–25I2007.
47
Zob.Р
.Арбитман,7.62:модельдляразборки.Новыйроссийскийдетективвпо-
искахвыхода,nИтоги”2000,№26,[on-line:]http://itogi.ru/paper2000.nsf/Article/
Itogi-2000-06-22-195333.html–28I2007.
48AllanPinkerton(1819-1884)torealnieistniejącapostać,Szkot,którynastępnieudałsię
doAmeryki,gdziew1850r.otwiorzyłpierwsząNarodowąAgencjęDetektywistycznąPin-
