Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
2.Budowaifunkcjonowaniekomórekprokariotycznych
granulośrednicyokoło270nm,któresilniezałamują
światłoidlategosądobrzewidocznepodmikroskopem.
Dalszebadaniawykazały,żezdolnośćdowewnątrzko-
mórkowegowytrącaniawęglanówwystępujeteżuin-
nychrodzajówjednokomórkowychsinic,przyczym
uniektórychinkluzjezlokalizowanesąwcałejobjęto-
ścikomórki(np.G.lithophora),auinnychnajejbie-
gunach(np.Thermosynechococcuselongatus).
Mechanizmbiomineralizacjiifunkcja,jakąpełnią
węglany,niejestjasna.Postulujesię,żealbobuforują
onepHcytoplazmy,albostanowiąrodzajbalastu,bę-
dącegoprzystosowaniemdożycianadniezbiornika
wodnego.
Dużeilościkoloidalnegokalcytugromadzą
wswoichkomórkachbezbarwnebakteriesiarkowe
zrodzajuAchromatium,któresąznaneodponadstu
lat,alenadaluczeniniepotrafiąichhodować.Wydaje
się,żekalcytmadziałaniebuforująceiprzeciwdziała
lokalnymzmianompH(bakterieutleniająsiarkowo-
dórdokwasusiarkowego).
2i6iBłonakomórkowaprokariotów
Błonakomórkowa(cytoplazmatyczna)wszystkichor-
ganizmówjestcienkąstrukturącałkowicieotaczającą
A
B
cytoplazmę,zbudowanązfosfolipidówibiałek,
połączonychoddziaływaniaminiekowalencyjnymi.
Zarównodofosfolipidów,jakidobiałekmogąbyć
dołączonewęglowodany.Głównąklasąbłonowych
lipidówsąfosfolipidy,któreskładająsięz:(a)fos-
foranuglicerolu,stanowiącegoszkielet,doktórego
przyłączonesąpozostałeskładniki,czyli(b)alko-
holi(c)kwasytłuszczowe-ubakteriiieukariotów
lubprenole-uarcheonów(ryc.2.9AiB).Pierwsze
dwaskładnikistanowiączęśćhydrofilowąfosfolipi-
dów,zaśkwasytłuszczoweiłańcuchyizoprenoidów
-częśćhydrofobową.Różnicewbudowiefosfolipi-
dówbakteriiiarcheonówomówionowdalszychpod-
rozdziałach.
Jakwidaćnarycinie2.10AiB,wbłoniecytopla-
zmatycznejfosfolipidysąułożonewdwierównole-
glebiegnącewarstwy,tworzącetzw.dwuwarstwę
fosfolipidową.Hydrofoboweogonyskierowanesą
downętrzadwuwarstwy,ahydrofilowegłówkinaze-
wnątrz-jednadośrodowiska,adrugadocytoplazmy.
Wdwuwarstwiesązanurzoneintegralnebiałkabło-
nowe;sąteżzniąluźnozwiązaneniektórebiałka
cytoplazmatyczneorazperyplazmatyczne.Nosząone
nazwębiałekperyferycznych.Niektóreznichmają
częśćlipidową,którazakotwiczajewbłonie.Białka
peryferyczneczęstooddziałujązbiałkamiintegralnymi.
kwastłuszczowy
O
C–O–CH
C–O–CH
O
wiązanieestrowe
glicerol
H
1
2
2C–O–P–O–R
(S)
3
2
fosforan
O
O–
hydrofobowy
ogon
hydrofilowa
głowa
glicerol
(R)
O
H
2C–O–P–O–R
1
H
H
2C–O–CH
2C–O–CH
3
2
2
O–
wiązanieeterowe
prenol
hydrofobowy
ogon
hydrofilowa
głowa
C
R–P–O–CH
H–C–O
CH
2
2O
OH
O–C–H
2C
hydrofilowa
głowa
hydrofobowy
środek
hydrofilowa
CH
głowa
2O–P–R
ryci2i9i
Budowafosfolipidówbłonowych
prokariotów.A.Bakterie.BiC.Archeony.
Niebieskimicyframizaznaczonokolejność
węgliwglicerolu.R-alkohol.Dalszeobjaś-
nieniawtekście
