Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Morfologiczneifunkcjonalneaspektymikrokrążeniaskórnego
9
przezmięśniepotasujonówwodoru,dwutlenkuwęgla,fosforu(Duaiwsp.2009).
Jednakbezpośrednie,biochemicznemechanizmy,zapomocąktórychśródbłonek
naczyniowyregulujenapięcienaczyń,touwolnienietlenkuazotu(NO),prostacykliny
(PGI2)lubczynnikówhiperpolaryzujących(EDHF),któremodulująnapięciemięśni
gładkichnaczyń(Holowatziwsp.2007a).PrawdopodobnieNOwywierahamowanie
zwrotnenaczynnikihiperpolaryzujące(EDHF)idopierowprzypadkubrakutlen-
kuazoturozszerzenienaczyńzachodzipodwpływemEDHF(Busseiwsp.2002).
Richardsiwsp.(1990)wykazali,żerelaksacjęnaczyńwmikrokrążeniuskórnym
mogąwywoływaćprostaglandyny(PG),jednakKvandaliwsp.(2003)stwierdzili,
żeprawdopodobnieniemająonewpływunaprzepływpodstawowywmikrokrą-
żeniuskórnymijegoregulację.Dosubstancjinaczyniorozszerzających,którenie
sąwydzielaneprzezśródbłonek,należąhistaminaiciałahistaminopodobne,kininy
(np.bradykinina)orazacetylocholina.
Równieważnąrolęwfizjologicznejkontrolinapięciaścianynaczyniowejodgry-
wająsubstancjewazokonstrykcyjne,czyliobkurczającenaczyniakrwionośne,produ-
kowaneprzezśródbłonek-endoteliny(ET-1)(Vanhoutteiwsp.2005),angiotensyna
II(AngII),noradrenalina(Gotoiwsp.2003)orazserotonina(Konturek2007).
Śródbłonekpołożonyjestnastykukrwiiścianynaczyniowej.Jeszczedonie-
dawnatraktowanybyłtylkojakowyściółkanaczyniowa,jednakwobecnejchwili
wiadomo,żejesttostrukturaniezbędnadoutrzymaniaprawidłowejbudowyifunkcji
naczynia(FurchgottiZawadzki1980).Kontrolujewymianęsubstancjimiędzykrwią
atkankamiisłużyjakoczujnikfizycznychichemicznychsygnałówkrwi.Pośredniczy
wimmunologicznejizapalnejodpowiedzi,regulujenaczyniowywzrostkomórek
i-cozatymidzie-strukturęnaczyniową.Stanowi„interfejs”międzystrumieniem
krwiwnaczyniuareakcjąiadaptacjąścianynaczyniowej.Śródbłonekjestzdolny
dorejestrowaniawywołanegoprzezprzepływkrwiobciążeniamechanicznego
iodpowiadaniananieszybkimizmianamiczynnościścianynaczyniowej.Reakcje
tepolegająnarozluźnieniulubskurczumięśnigładkichnaczyń,copowodujeod-
powiedniozwiększenielubzmniejszenieśrednicynaczynia(Huonkeriwsp.1996).
Śródbłoneknaczyniowywytwarzaliczne,wymienionewcześniej,parakrynne
substancjeregulującefunkcjenaczyniowe,np.tlenekazotu(NO)(wcześniejroz-
poznanyjakoendothelium-derivedrelaxingfactor-EDRF),prostacykliny(PGI2)
-syntetyzowaneprzezcyklooksygenazyzkwasuarachidonowego,orazendoteliny
(ET-1)(Khaniwsp.2008).
Zmianyśrednicynaczyń,związanezwysiłkiemfizycznymiwywoływanymi
przeztreningmechanicznymisiłamitarcia,prawdopodobniebędązależneprzede
wszystkimodtlenkuazotu(PohlideWit1999).Tlenekazotu(NO)jesttonietrwały,
rozpuszczalnywlipidachgaz,syntetyzowanyprzezkomórkiśródbłonkanaczynio-
wegozaminokwasuL-argininydoL-cytruliny,przywspółudzialeśródbłonkowej
syntazytlenkuazotu(eNOS)(MoncadaiHiggs1991).DyfuzjaNOześródbłonka
domięśnigładkichnaczyńkrwionośnychaktywujecyklicznymonofosforanguano-
zyny(cGMP),któryhamujewejściejonówwapniadokomórkii/lubpompęjonową
