Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wielkienotynatematstolnikowejinflanckiejznajdujemyuFeliksaBentkowskiego
iJanaSowińskiego2.PodstawowedanebiograficznedotycząceBenisławskiejpojawi-
łysięwartykuleCzesławaJankowskiego,atakże,rozproszone,wpracachGustawa
Manteufa3.ArtykułJankowskiego,jakożejegoautorprosiłczytelnikówopomoc
wuzupełnieniubiogramupoetki–byłkilkakrotnieprzedrukowywany4.Jegoautor,
potomekBenisławskiejwczwartymlubpiątympokoleniu,przekazałczytelnikom
nSłowa”informacjenatematcharakteruisposobużyciaautorki.Dziękizachowa-
nejwrodzinnejpamięciwiadomościoindywidualnychpredyspozycjachpsycholo-
gicznychtwórczyniPieśnisobieśpiewanychdowiadujemysię,żeBenisławska,niejako
wbrewwyegzaltowanemuobrazowikobiecegopodmiotuswychutworów,cechowała
sięponadprzeciętnąrozwagąipraktycznością.Ponadto,autorkamiałaszczycićsiędu-
żymurokiemosobistym.Należytakżeodnotować,żeprzedrozpoczęciemnaszerszą
skalębadańnadtwórczościąBenisławskiej,IdaKotowapoświęciłapoetcesamodzielne
hasłowPolskimsłownikubiograficznymz1935roku5.
TwórczośćautorkiPieśniautonomicznymprzedmiotembadańliterackichstałasię
dośćpóźno–nodkryta”przezWacławaBorowego,którywksiążceOpoezjipolskiej
wwiekuXVIII,opublikowanejporazpierwszyw1948,poświęciłBenisławskiejosob-
nyrozdział6.Fragmenttenzostałpóźniejprzedrukowanyjakowstępdopierwszego
krytycznegowydaniaPieśnisobieśpiewanychz1958rokuwopracowaniuJerzegoStar-
nawskiegoiTadeuszaBrajerskiego.InicjującybadanianadtwórczościąBenisławskiej
Borowytwierdził,żePieśnisobieśpiewanetonnajdziwniejszamożeksiążkawliteratu-
rzepolskiejXVIIIwieku”7.Badaczpostawiłtezę,którąrozwinąłpóźniejTomaszCha-
chulski,żegłównąinspiracjąliterackądlaautorkiPieśnisobieśpiewanychbyłPsałterz
DawidówKochanowskiego8.
2F
.Bentkowski,Historialiteraturypolskiej,Warszawa–Wilno1814,s.306;J.Sowiński,OuczonychPo-
lkach,Warszawa–Krzemieniec1821,s.75.
3C.Jankowski,Wsprawie„Pieśnisobieśpiewanych”stolnikowejBenisławskiej,nSłowo”1891,nr29,s.2;
G.Manteufel,InflantyPolskiepoprzedzoneogólnymrzutemokanasiedmiowiekowąprzeszłośćcałychInf-
lant,Poznań1879,s.89,96.
4InformacjetepodajeT.Chachulski:Wprowadzeniedolektury,[w:]K.Benisławska,Pieśnisobieśpiewane,
s.8.PóźniejszewydanianSłowa”,wktórychpojawiłsiętekstJankowskiegopochodząz1893.Sątonu-
mery:308,327,343,362,375,378;OBenisławskiejJankowskipiszetakżewswojejpóźniejszejksiążce:
C.Jankowski,KonstancyjazRykówBenisławska,[w:]tenże,Namarginesieliteratury,Kraków1906,s.1–24.
Dostępny:https://polona.pl/item/na-marginesie-literatury-szkice-i-wrazenia,MTExNTI2NzA/45/#info:me-
tadata[dostęp:5.05.2022].
5I.Kotowa,dz.cyt.,s.433–434.
6W.Borowy,OpoezjipolskiejwwiekuXVIII,Warszawa1978,s.189–208;T.Chachulski,dz.cyt.,
s.5–6.
7W.Borowy,dz.cyt.,s.189.
8Tamże,s.192.TezatazostaniepodtrzymanairozwiniętaprzezT.Chachulskiego.OzwiązkachBeni-
sławskiejiKochanowskiegopiszeonzwłaszczawswejmonografiipoświęconejwpływomJanazCzar-
nolasunatekstyoświeceniowe:T.Chachulski,Opóźnionepokolenie.Studiaz„recepcjigłębokiej”Jana
KochanowskiegowpoezjipolskiejXVIIIwieku,Warszawa2006,s.24–45.
~13~
