Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
znałjudaizm,aktóraujawniłasiędopierowNowymTestamencie.
Metodataodnosiinterpretowanąhistorięnietylkodowspółcze-
sności,alewskazujenaeschaton,na–jakSłowackilubiłtookreślać
–celeostateczne.
MistycznatwórczośćtointerpretacjadziejówDuchawtworach
przyrody,historiiludzkościiwznakachkultury.Wśródtychostat-
nichszczególnąrolęwyznaczapoetamitom,główniegreckim,ale
takżerzymskim,egipskim,indyjskim,słowiańskim,germańskim,
skandynawskim,celtyckim.Natomiastwobcowaniuztworami
Duchanajwyższąwagęprzywiązujedoakturozumienia:DWszakże
jeżelijedendrugiemudopomócmożemywwyrozumieniufeno-
menówobjawiającychsięwkształtachziemskichiwczynach
ludzkich,czyńmyto,abyśmyprzyspieszyliwybuchnienieducha
prawdywnarodzie.[…]Idziewięcoto,abyśmyduchompraw-
dziwyświatduchapokazali,aświatategocałąformwidzialnością
ikażdymjejszczegółemdowiedli[…]”(XIV,396;podkr.–L.N.).
Wkażdymkształcieukrytajestprawda,doktórejSłowackichce
dotrzeć:DŻezaśprawdaimyślnowaBożakryćsięmożeprzezlat
tysiącewposąguniezrozumianym…żeposągtakipowiekach
nowymjęzykiemprzemowićzdolny,dowiodęciprzezjednąnaj-
straszniejszązmartwychwstaniafigurę,któraformąswojąkrwawą
przerażałaoczy…błyszczącwciemniachpogańskiegokościoła.
MówięoposąguSaturna”(XIV,396;podkr.–L.N.).Mówiąc
oSaturnie,mapoetaoczywiścienamyśligreckiegoKronosa,
zktórymrzymskibógbyłutożsamiany;pisze,iżDposągSaturna
byłpoczętywnatchnieniuprzezpoetęgreckiego”(XIV,376).
ZdaniemRyszardaPrzybylskiego,Słowackimiałobsesjęposągu
Saturna2.Interpretowałgowielokrotnie(Dialogtroisty,Dialogjed-
nolityzHelionemiHelois,ListdoRembowskiego),dającdokładny
wykładstosowanejtumetodyhermeneutycznej,którejnauczyłsię
odpisarzywczesnochrześcijańskich,głównieOrygenesa.Zwrócił
natouwagęjużJuliuszKleiner3,aleszczegółowoomówiłdopiero
2
R.Przybylski:ŚmierćSaturna.W:Idem:Rozhukanykoń.Esejomyśleniu
JuliuszaSłowackiego.Warszawa1999,s.169–199.
3
PisałKleiner:DJakkolwiekwobeckrzyżowaniasięwpływówróżnychtrud-
nostwierdzić,cowtowianizmieiwmistyceSłowackiegopochodziistotnie
odwielkiegoteologagreckiego,wartowskazaćnajważniejszepoglądyzgodne.
Przedewszystkimtrojakainterpretacjaprawdreligijnych–którejstosowaniedo
~14~
