Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RODOWÓDPIENIĄDZA
24
różniłasięodróżnorodnościocharakterzeglobalnym.Terazjest
zupełnieodwrotnie.
Możnabypowiedzieć,żeróżnorodnośćpieniądzadotyczytyl-
koobrotumiędzynarodowego,ponieważwkażdymkrajuistnie-
jemonopolokreślonejwaluty.Naogółtakjestrzeczywiście,jest
jednaksporoprzykładów,żeówmonopoljestskutecznieomijany.
Czasemcałkowicielegalnie.WPolscenp.funkcjonujezłotówka
ieuro(którewypłacająnawetbankomaty).Wkrajachoniepew-
nejsytuacjigospodarczejiwysokiejinflacjipowszechnejestpo-
sługiwaniesięnacodzień,próczpieniądzakrajowegoinnymi
walutami.Należyteżdodać,żeposługiwaniesięcałkiemunie-
monetarnymi”formamipieniądzaniejestdalekąprzeszłością.
PodrugiejwojnieświatowejweWłoszechiwNiemczechfunkcje
pieniądzaprzyjmowałytakżepaczkipapierosów.WPolsce
wdrugiejpołowieXXwiekuprzykłademtego,wsferzeochro-
nyzdrowia,byłybutelkikoniaku.Płacononimi(jakotzw.dowód
wdzięczności)lekarzomzaopiekęizabiegi,kupującjewszpital-
nychkioskach.Trafiałyonepóźniejzpowrotemdopacjentów(nie
tychsamychoczywiście),ponieważkoniakuniewypijano.Trafiał
onwięcuwkomis”doszpitalnychkiosków,skądrozpoczynałko-
lejnyobrót.Byłotooczywiściezjawiskozsamegomarginesueko-
nomii,alepodchodzącdosprawyformalne,tebutelkicałkiem
dobrzewypełniałyczterypodstawowefunkcjepieniądza.
Możnazaryzykowaćtezę,żegospodarkazawszewytworzyja-
kiśpieniądz,nawetgdybyzlikwidowaćbankcentralny.Powstanie
ontakczyinaczej,jeślioczywiściezaistniejewolnawymiana
dóbr.Wjednejzbajeknaczarodziejskiejtablicyrealnarzeczywi-
stośćzostajeodwzorowanazapomocąznaków,którymimożna
późniejnaniąwpływać.Wrzeczywistościnapodobnejzasadzie
powstajemagicznasiłapieniądza.Pieniądz(wkażdymrazieto,co
występujewrolipieniądza)jest(powinienbyć)odwzorowaniem
stanuipotrzebpłynnościowychgospodarki.Ibyłtakiodpocząt-
ku,jeszczeprzedczasem,wktórymprzyzwyczajonosiędoist-
nieniapieniądzakreowanegowmennicachibankach.Jakbyło
zamałokruszców,jegoroleprzejmowałyzwojemateriałów(na
terenachsłowiańskich–płótnalnianego,wChinach–jedwabiu),
sztabymiedziicyny,przyprawy(szafranitp.)Dopókiniemieli-
śmydoczynieniazinstytucjonalnąingerencjądopótyześrodkami