Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Skądwziąłsiępieniądz
pełniącymifunkcjepieniądzaniebyłoproblemu.Samagospodar-
ka,wtejczyinnejformie,wytwarzałagotyle,iletrzeba.
Pieniądzpowstawałwnaturalnysposóbjeszczewtedy,gdy
niebyłoanipolitykipieniężnej,anioczywiściezwiązanychznią
problemówteoretycznychczymodeli.Takjakwprzypadkucen
kształtowanychprzezrynek,niemaproblemupolitykicenowej,
takwobecróżnychwariantównośnikapieniądzaiotwartego
rynku,politykępieniężnąuprawiałsamrynek.Problemjednak
wtym,żerynekradzisobieświetniezróżnorodnością,aczłowiek
nie.Przywieluróżnychrodzajachpieniądzatrzebaznaćrelacje
wartościmiędzynimi(zwykle–niestałe),cowymaganiemałego
wysiłkuumysłowego.Awbrewpozoromludzieniesąmuchętni.
Naturalniewięcdążylionidoupraszczaniarynkuwalutowego,
koncentracjinajednychformachpieniądzaiignorowaniuinnych.
Wopozycjidotegobyłfaktodnalezieniaprzezelitysprawu-
jącewładzękorzyścizuczestnictwawproceskreacjiicyrkulacji
pieniądza.Taksięstałowrazzpowstaniemirozwojempieniądza
menniczego,apóźniej–bankowego.Automatycznemechanizmy
regulująceprzepływpieniądzasłabłynarzeczcentralnegonim
sterowania.Apogeumprocestenosiągnął,gdymonopolnajego
kreacjeiregulacjezyskałbankcentralny.Wtymmomenciejuż
niemogłobyćmowyoautomatycznymkreowaniuśrodkówpie-
niężnych.Bankcentralnyprzejąłnasiebiewiodącąrolęwdostar-
czaniapotrzebnychilościtegoczynnika.Jakhistoriapokazuje,
niezawszezdobrymskutkiem.
Analogiąrelacjibankcentralny–gospodarkajestrelacjalas
–leśnicy.Kiedyślasrósłsam,zachowującpełnąrównowagę.
Jednakkiedywprowadzonoplanowągospodarkęleśną,leśnicy
decydowali,coiilemarosnąć.Zróżnymiwynikami.Przyrosty
drewnabyłyduże,jednakrównocześniebardzospadłaodporność
natakiewydarzenia,jakwiatry,inwazjeinsektówitd.
Wtejchwiliniemaszansnapowrótdonaturalnychproce-
sówlasotwórczych.Trwałobytowielepokoleń.Przeztenczas
produktywnośćlasówspadłaby.Wskutekzawirowań,prote-
stówiniepokojów,prawdopodobniespadłabywydajnośćgo-
spodarki,gdybyznieśćpaństwowymonopolemisjipieniądza.
Zbytryzykownybyłbypowrótdostanu,wjakimsystemfinan-
sowyznajdowałsięśredniowieczu,gdymonetybyłybiteprzez
25
