Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
stanowiintelektualnegowyjaśnieniaaniobrazuartystycznego,ale
topragmatycznydokumentwiarypierwotnejimoralnejmądrości”6.
Terminnmit”whistoriireligiimaznaczeniewęzłowe,choćje-
goużyciewykazujezdumiewającąróżnorodnośćinterpretacjiide-
finicji.Antropologia,psychoanaliza,socjologia,filologiaiteologia
używajągobeztroskolubprzypadkowo.Konotacjesąwłaściwie
bezgranic.Nowamitologiaporównawczapróbujenadaćmunieco
węższy-niemniejwcaleelastyczny-senstechniczny.
Mitoznaczanarracjęobóstwachiistotachnadprzyrodzonych,
przekazywanąprzezludy,wspólnotyetniczne,plemionairodypo
to,abyująćwniejsensświatailudziwichdoświadczeniachzbio-
rowychiindywidualnych.Mitywyrażająwewłaściwychsobie,
zróżnicowanychformach,zasadycałegożyciakultury.Powstanie
kosmosuirodzajuludzkiego,zwycięstwanadsiłamizłaizniszcze-
nia,zagadkaśmierci,znaczenieiwartośćofiary,zmaganiaherosów
-ototematy,którewymagałyrefleksji,odpowiedziiodpowiednie-
godostanusamowiedzyzbiorowejujęcia.Towarzyszącczynno-
ściomreligijnym,mitynierzadkoodzwierciedlająodległąwczasie
strukturężyciaspołecznego,choćmogłyprzechodzićznaczneprze-
kształceniaswejszatysłownejiobrzędowej.Zapożyczeniakultu-
rowe,nasuwaniesięwielkichgrupetnicznychnainnezwłasną
tradycjąmitologiczną,wybitneuzdolnieniamitotwórczeniektórych
ludówiichgrupsakralnychprzyczyniałysiędowzbogaceniaza-
sobuwierzeń7.Aleznamyteżuwiądmitu,jegodegradacjęażdo
poziomualuzjiczytelnejzniemałymtrudemwbajceludowej,jego
zepchnięciezwłaściwegomuwysokiegomiejscawświadomości
religijnejprzeznowy,zakorzeniającysięgłębokosystem,jakstało
siętoudziałemzoroastryzmu,awdwadzieściawiekówpotem-
chrześcijaństwa.
6B.Malinowski,Magic,ScienceandReligion,NewYork1955,s.101:[myth
is]avitalingredientofhumancivilization;itisnotidletale,butahand-workedacti-
veforce;itisnotanintellectualexplanationoranartisticimagery,butapragmatic
charterofprimitivefaithandmoralwisdom;[przekł.pol.:Mit,magia,religia,tłum.
B.Leś,D.Praszalowicz,w:B.Malinowski,Dzieła,t.7,Warszawa1990].
7G.J.Lanson,TheStudyofMythologyandComparativeMythology,w:Myth
inIndo-EuropeanAntiquity,wyd.G.J.Lanson,C.S.Littleton,J.Puhvel,Berkeley
1974,s.1n.
24
