Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
I.Założeniateoretyczno-metodologiczne
wedlektóregonnabytkisąnierozerwalniezwiązanezestratami”
,Vicookreślił
historięcywilizacjijakocyklicznyproces.Epocebogów,herosówiludziprzypi-
sałodpowiedniodziecięcy,młodzieńczyidojrzałystanspołeczeństwairozumu.
Podkreślałkolejnorolęiznaczeniepoezji,dramatuiprozywkażdymzopisanych
etapówrozwojucywilizacji.Poezjastałasiędomenąludzipierwotnych,ndzieci
rodzajuludzkiego”
,dlaktórychbyłanboska”
,wyobrażalisobiebowiem,żeprzy-
czynąwszystkiego,cowidząiczegodoświadczają,sąbogowie.Równocześnie
przypisywalirzeczom,zgodniezesposobemmyśleniadzieci,bytsubstancjalny.
Specyfikamitologicznego,npoetyckiego”myślenia,porównywanaznaturądziecka,
kładłanacisknaemocjonalność,cielesność,konkretnośćzmysłowąorazbogactwo
wyobraźniCharakterystycznącechątegosposobumyśleniabyłoprzenoszenie
własnychcechnaotaczającyświat,nadawaniebogomcechludzkich,utożsamienie
kosmosuzciałemludzkim:
Pierwotniludzie,nibydziecirodzajuludzkiego,nieumiejąctworzyćzrozumiałych
uogólnieńrzeczowych,musieliwsposóbnaturalnyzmyślaćpostaciepoetyckie,czyli
fantastycznerodzajelubuniwersalia.Donichtosprowadzali,nibydopewnychwzorów
lubidealnychportretów,wszystkieposzczególneprzykłady,podjakimśwzględem
przypominającedanyrodzaj29.
nMądrośćpoetycka”(sapienzapoetica)byławedługVicopierwsząformą
ujmowaniaświata:
[byłato]metafizykaludzipierwotnych,całkowicieniezdolnychdorozumowania,
obdarzonychogromnązmysłowościąibogatąwyobraźnią[ł].Byłaonapoezją,to
znaczypłynęłazichzdolnościwrodzonej,samanaturabowiemobdarzyłaichtaki-
mizmysłamiitakąwyobraźnią.Zdolnośćtarodziłasięznieznajomościprzyczyn:
wszystkiezjawiska,którychprzyczynnieznali,budziływnichzdziwienieigłęboki
podziw.Poezjaichbyłazpoczątkunboska”
,wyobrażalisobiebowiem,żetobogowie
sąprzyczynąwszystkiego,cospostrzegająipodziwiają30.
ZaźródłoeposuhomeryckiegoVicouznawałnboską”poezję,czylimitologię,
przypisującrównocześnietropompoetyckimrodowódmitologiczny.Jegopoglądy
natematmituipoczątkówmyślenialudzipierwotnychutorowaływpewnym
sensiedrogępóźniejszymkoncepcjommitoznawczymbadającymzwiązkimię-
dzypoezjąamitem,analizującymrelacjemiędzyjęzykiempoetyckimamitem,
wujęciachzastosowanychprzezMaxaMüllera31,AleksandraPotiebnię32iErnsta
29
G.Vico,Naukanowa,przeł.J.Jakubowicz,oprac.S.Krzemień-Ojak,PWN,Warszawa
1966,s.105.
30
31
Tamże,s.167.
M.Müller,ContributiontotheScienceofMythology,vol.1-2,Longmans,Green&Co.,
London-NewYork1897.
32
A.Потебня,Словоимиф,Правда,Москва1989,[on-line]http://libelli.ru/works/
potebnya.htm-10IX2010.
