Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Strukturaprocesubadawczegoróżnorodność
EmiliaWieczorek
Chcącukazaćróżnorodnośćproweniencjibadań,którekształtowały
sięnaprzestrzeniwiekówinaktóreniewątpliwiemiaływpływróżnorod-
neczynnikispołeczne,kulturoweiekonomiczne,należywskazać,jakgłosił
H.L.F.Helmholtz,flnaukowcydladobracałegonaroduiniemalzawszena
jegożądanieizjegofunduszystarająsiępomnażaćwiedzę,któramożesłu-
żyćwzrostowiprzemysłu,dobrobytuipięknużycia,ulepszaniuorganizacji
państwaorazrozwojowimoralnemu.Niewolnoprzytymszukaćżadnego
bezpośredniegozastosowania[…]”3.Platonnatomiastdefniował,badacz
naukowiecflwyrażasądorzeczach,któresampojął,odrzucarzeczynie-
prawdziwe,awrzeczachniepewnychwstrzymujesięodsądu”4.Kartezjusz
(RenéDescartes)zkoleiwskazywał,żefljeżelisięchcenareszciecośpewnego
itrwałegownaukachustanowić,totrzebarazwżyciuzgruntuwszystko
obalićinanoworozpocząćodpierwszychpodstaw”5.Naturalnymjestfakt,
literaturafachowaobftujewopracowaniaiegzemplifkacjepojmowaniapro-
weniencjiorientacjinaukowych.Ichociażniejestmożliwedokonanieprezen-
tacjiwszystkichznich,tostanowiąoneniezmiernieinteresującepreludium
dlakształtującegosięindywidualnegopodejściabadacza.Orientacjemetodo-
logicznepowiązanezestrukturamiprocesubadawczegoorazgatunkami
wiedzy.Totrwałepołączeniewymuszatakieflułożenie”czynnościbadaw-
czych,abyniebyłyonedziełemprzypadku,leczwspółistniałyzzałożenia-
mi,racjonalnymiwzorcami,czylinaukowymiparadygmatami.Metodologia
bowiemjestujmowanajakoswoistegorodzajupowiązaniesądówzfaktami
zwykorzystaniemdeskrypcyjnegoipredeskrypcyjnegojęzyka.Tanaukajawi
sięjakoswoistegorodzajustudiowaniejęzykanaukwspółczesnych.Powyż-
szepojmowaniepowodujekoniecznośćtakiegooperowaniaczynnościami
badawczymi,jakiedabadaczowimożliwośćodkrywaniaizgłębianiawiedzy
natematwystępującychzależnościizwiązkówzaistniałychpomiędzynaszy-
mi(badaczy)indywidualnymiprzekonaniamiofaktachafaktamizebranymi
wtokupostępowaniabadawczego6.
Podejmującjakiekolwiekdziałaniabadawcze,należyrozpocząćodzde-
fniowanianajistotniejszych,azasadniczowszelkichniezrozumiałychpłasz-
czyzn.Niewątpliwienajważniejszepytanie,zjakimmamytutajdoczynienia,
brzminastępująco:Czymjeststrukturaprocesubadawczegoijakkształtują
sięjejkryteria?J.Gniteckidefniujestrukturęprocesubadawczegownastę-
3B.Klepacki,Wybranezagadnieniazwiązanezmetodologiąbadańnaukowych,flRocznikNauk
Rolniczych”,seriaG,t.96,Warszawa2009,s.40.
4Tamże,s.40.
5Tamże,s.40.
6J.Gnitecki,Wstępdometod…,wyd.cyt.,s.9.
WydawnictwoNaukoweUAMwszelkieprawazastrzeżone