Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
izłożonościąelementówswoichkultur.Samtenfaktuzasadniapotrzebęposzukiwania
wewnętrznegozwiązkułączącejjekultury(ibidem).
Takrozumianasyntagmakulturynarodowejposiadaswójkanon,czyli
rdzeńkulturynarodowej.Stanowionniejakotrzonzespołówdziałaniaiwarto-
ścinależącychdosyntagmykulturynarodowej.Jesttonajbardziejtrwałaczęść
kulturynarodowej,którawyrażatożsamośćzbiorowąnarodu.Kanonkultury
narodowejpowstajewdługimprocesiehistorycznymiwnimodzwierciedlają
sięcechyiosobliwościkulturynarodu(ibidem:59).Całośćkulturynarodowej,
tj.ogółjejtekstów,wartościisymboliskładasięnajejuniwersum(tworzyjesyn-
tagma,awjejskładwchodzikanonkulturynarodowej,czylirdzeń;ibidem:100).
Uniwersum,czylicałośćkulturynarodowejprzekazywanejestzapomocąpisma
wsztuce,filozofii,myślipolitycznej,wliteraturzewnarodowymjęzyku(Kło-
skowska1997:72).Elementyskładoweuniwersumniesączymśniezmiennym
(np.religia),mogąulegaćadaptacjilubetnicyzacjiporozszerzeniuichzasięgu
nainnezbiorowości.KarlDeutschzauważa,żekulturynarodoweskładająsię
zncegiełek”
,któreuróżnychnarodówmogąmiećodmienneznaczenia.Podczas
gdyujednegonaroduelementemkonstytutywnymbędziereligia,wśródinnych
narodówfunkcjętębędziepełniłnarodowyjęzyk(Kłoskowska1996:87).Różne
konfiguracjeorazniecoodmienneznaczeniaposzczególnychelementówkultury
niewykluczająichprzynależnościdowspólnegouniwersum.
nCałość,czyliuniwersumtakrozumianejkultury,obejmujezwłaszczasym-
boliczniekonstruowanyobrazziemiojczystej.Stanowionwłaśnieideologicz-
nąwyobrażonąojczyznę,wskaźnikpojawieniasięnarodu”(Kłoskowska1997:
72).Owąnwyobrażonąojczyznę”StanisławOssowskinazwałnkorelatempostaw
psychicznychwchodzącychwskładkulturowegodziedzictwagrupyspołecznej”
(Ossowski1984:18).WswejkoncepcjiOssowskiodwoływałsiędoświadomo-
ściowychaspektówistnienianarodu.Samnaródwjegorozumieniubyłngrupą
ideologiczną”(Szacki1984:11).Ojczyznanatomiastmiaładlaniegoideologicz-
nywymiar:
Ojczyznatoniejestpojęciegeograficzne,któremożnascharakteryzowaćbezodwoływa-
niasiędopostawpsychicznychjakiejśzbiorowości.Obszarjakiśstajesięojczyznąotyle
tylko,oileistniejezespółludzki,któryodnosisiędońwpewiensposóbiwpewiensposób
kształtujejegoobraz.Wówczasdlategozespołuówszmatrzeczywistościzewnętrznejna-
bieraswoistychwartości,któregoczyniąojczyzną.[...]Ojczyznaistniejetylkowrzeczy-
wistościsubiektywnejgrupspołecznych,któresąwyposażonewpewneelementykulturo-
we.[...]Cechyojczyznysązawszefunkcjąobrazów,którezjejimieniemłączączłonkowie
pewnejzbiorowości(Ossowski1984:17-18).
Ossowskiuważał,żeistniejedwojakiegorodzajustosunekczłowiekadote-
rytorium,uznawanegoprzezniegozaojczyznę.Stosuneksentymentalny,osobi-
sty,bezpośredni,wynikającyzprzywiązaniadomiejsca,wktórymsięspędziło
częśćswegożycia,awszczególnościdzieciństwo,pojawiasięwodniesieniudo
tzw.ojczyznyprywatnej.TakąnazwęnadałOssowskiterytorium,zktórym
jednostkasięidentyfikujeiczujesięznimemocjonalniezwiązana.Stosunekdo
27
