Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Na(ł)tymniebieomdlewającej,kończącejsięEuropy”...O17
niazła”13.Wizjaczłowieka,jakądysponujeKundera,będącaproduk-
temagnostycyzmu,niepasujewzwiązkuztymwżadensposóbdo
obrazuczłowieczeństwaDostojewskiego.CzłowiekuDostojewskiego
–przypominapoeta,bliskiwocenietwórczościautoraNotatekzpod-
ziemiBierdiajewowi14–jestbytemduchowym,afl[i]stotąwiększości
powieściDostojewskiegojestwalkaoduszęczłowieka”15.Zatemto,
coKunderaokreślauDostojewskiegomianemflmrocznychotchłani”
iflprzesadnychgestów”,jestwistociebojemflpomiędzywiarąiuty-
litarnympodejściemdożycia”orazwahadłowymruchemflindywidu-
alnejpsychikimiędzyotchłaniami,dobremizłem”16.flToprawda–pi-
szeBrodski–żeczołgiiarmiezalewająkrajKundery,przybywającze
Wschodu,zirytującąregularnością,jeślijednakwierzyon,iżgatunek
ludzkiopisanyprzezDostojewskiegozamieszkujejedynietamteob-
szary,todlatego,żeZachódniewydałdotejporypisarzanamiarę
Dostojewskiego”17.
BrodskizarzucaKunderze,żedokonanyprzezniegokulturowypo-
działnareprezentowanyprzezDostojewskiegoWschódiucieleśniany
przezDiderotaZachódobarczonyjestgrzechemkrótkiejpamięci.
SpośródwszystkichnarodówCzesinajlepiejmożepowinnidostrzegaćten
wspólnymianownikdwuświatów(czyliopisywanąprzezDostojewskiego
ludzkąskłonnośćdoczynieniazła–Ł.K.),jakożezpewnościąw1968nie
zapomnielijeszczeotym,cosięwydarzyło30latwcześniej,gdyinwazja
przyszłazZachodu.Ciekawe,jakwtedymogłabyodbieraćKubusiaFatalistę
czeskapubliczność18.
13Tamże,s.176.
14Bierdiajew,akcentującantropocentrycznywymiartwórczościDostojew-
skiego,twierdził,żeflDostojewskiegonietyledręczyproblemBoga,coproblem
człowiekaijegolosu,dręczygozagadkalosuludzkiego.Jegomyślzajętajest
antropologią,anieteologią”.M.Bierdiajew,ŚwiatopoglądDostojewskiego,tłum.
H.Paprocki,Kęty2004,s.14.
15J.Brodski,DlaczegoKunderamylisięcodoDostojewskiego,dz.cyt.,s.176.
16Tamże.
17Tamże.
18Tamże,s.176–177.
