Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
43/Pozórnieporządku
nimwformiesproszkowanej.Innesubstancjewskazywały,żepokarm
zostałzatrutywydzielałsięznichwówczaspot.Takdziałałyna
przykładskamieniałeWjęzykiwęża”(zębyrekina),używaneczęstodo
wyrobuozdobnychsolniczek.czasemcudownedziałaniepolegałona
uzdrawianiupaszlwiejskóryleczyłbólenerek,niektórekamienie
pomagaływnarodzinachdziecka(Daston,Park2001:75).cudowność
częstowiązanozrzadkościąiegzotyką.Krainąszczególnieobfitąwcu-
downeprzedmiotymiałbyćWschód.
Ważnyjesttumaterialnywymiartychprzedmiotów,poddającychsię
manipulacjiwsferzefizycznej,praktycznejiretorycznej9.Wistocie
pewnerysydawnegoprzekazukolekcjonerskiegomogądostarczyć
wskazówekdoposzukiwańodpowiedzinapytanie,którezaczęłozary-
sowywaćsięjużwcześniej:jakobrazydziwnychistotzmanuskryptów
przekładałysięnarzeczywistośćformfizycznych?
Wróćmyrazjeszczedośredniowiecznychbestiariuszy,gdziesyreny
umieszczonowespółzlwami,wężamiigołębiami.Stworzeniaznane
zdoświadczenia(takiejaknaprzykładkoń),tezdalekichkrajów
(takiejaksłoń)orazte,któredziśzdająsięcałkowiciefantastyczne
(jakjednorożec),składankiludzko-zwierzęce(jaksyrena)czyzwie-
rzęco-zwierzęce(jakgryf)traktowanowtensamsposób.Pomijasię
tuwiedzępłynącązcodziennegodoświadczenia.Jakzauważałclive
StaplesLewis,twórcysięgajądostarożytnychautorytetównawetwtedy,
gdypisząozwierzętachdobrzesobieznanych,takichjaknaprzykład
konie.WNamopiszachowaniazwierzęcegowydałbysięnieprawdopo-
dobny,gdybysugerowałzbytoczywistymorał.Aleniedlanich.Ich
przesłankibyłyodmienne”(Lewis1995:151).
Istotyzbestiariuszytworząjęzykodnoszącysiędorzeczywistości,co
nieznaczy,żeobrazująowąrzeczywistośćwsposób,jakimyokreślamy
mianemrealizmu:WWporównaniuześredniowiecznąteologią,filozofią,
astronomiączyarchitekturąśredniowiecznazoologiawydajenamsię
dziecinna;przynajmniejtakazoologia,jakąnajczęściejmieściliwksiąż-
kach.ObokniejjednakdowodziłLewisistniałapraktycznazoo-
logia,któraniemiałanicwspólnegozbestiariami”(Lewis1995:147).
Niezwykłośćowychstworzeńnietworzyszczelin,przezktórenajaw
wydobywasięniezrozumiałe;dziejesięwręczprzeciwniepowstaje
naderwyrazistyukładznaczeń.Istniejąregułyichrozumieniaiprak-