Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podziałtenjestkluczowynietylkodlaglottodydaktyków,alerównież
dlalogopedów.Podstawowekryteriumpodziałustanowitubowiemstatus
polszczyzny.To,czyjęzykpolskijestjęzykiemwiększościczymniejszości
etnicznej,czyjestjęzykiemfunkcjonalniepierwszymczydrugimmaistotne
znaczeniewwymiarzeedukacyjnymorazterapeutycznym.
Wzwiązkuztym,iżcorazczęściejdopolskichgabinetówlogopedycz-
nychorazdopolskichlogopedówpracującychzagranicątrafiajądziecizza-
burzonymrozwojemwychowywanewdwujęzyczności(lubwielojęzyczno-
ści),istniejepilnapotrzebastworzeniadefinicjibilingwizmuzperspektywy
logopedycznej.Wynikatorównieżzfaktu,żeczęśćtychdziecijestwwieku
do6.rokużycia,czyliwokresierozwojudwu(lubwięcej)systemówjęzy-
kowych.
Wpróbiezdefiniowaniazjawiskadwujęzycznościnależyuwzględnić
dwakryteria,którewrezultaciespowodują,żebędziemymówićoróżnych
grupachosób.Jesttokryteriumkompetencjiorazkryteriumśrodowiskowe.
Wzwiązkuztym,żeniniejszapracapoświęconajestdwujęzycznymdzie-
ciom,uktórychproceskształtowaniasięsystemówjęzykowychniezostał
zakończony,proponujęnastępującądefinicjęuwzględniającąkryterium
kompetencji:
Dwujęzycznośćdziecięca(do6.rokużycia)toprocesopano-
wywaniakolejnychetapówrozwojumowy(zgodnieznormąrozwojową)
orazkształtowaniasiędwóchsystemówjęzykowych(ikulturowych)symul-
tanicznielubsekwencyjnie.Wzależnościodwieku,procestenopartyjest
naumiejętnościnaśladowania,rozumieniaorazmówienia,tj.użyciadwóch
systemówjęzykowychwcodziennejkomunikacji.Wymienionetrzyetapy
rozwojumowywystępująniezależnieodtego,czydwujęzycznośćnabywana
jestsymultanicznieczysekwencyjnie4.
Uwzględniająckryteriumkompetencjijęzykowychikomunikacyjnych,
terminudzieckodwujęzyczneużywamzatemwodniesieniudotychjedno-
stek,któreprzyswajajądwajęzykizgodnieznormąrozwojową.Niezawsze
jednakdzieckorozwijamowęwnormatywnysposób.Wśróddzieciwycho-
wywanychwsytuacjidwujęzyczności(wielojęzyczności)sątakie,które
wykazująznaczneopóźnieniawzakresienabywaniamowy.Mimobraku
osiągnięcianormyrozwojowej,powszechnienazywasięjerównieżdzieć-
midwujęzycznymi.Wtakiejsytuacjisąmiędzyinnymidziecizzaburzeniem
neurorozwojowym,takimjakautyzmczyzespółAspergera,zzaburzeniem
genetycznym,np.zzespołemDownalubinnymzaburzeniemrozwojowym.
Dziecitenazywamydziećmidwujęzycznymi,choćmogąonenieposługiwać
sięmowąwcale.Wzwiązkuztymwniniejszejpublikacjitermindzieckodwu-
języczneodnosisięzarównododziecinabywającychdwasystemyjęzykowe
4
Wtensposóbnajczęściejprzebiegarównieżnaukajęzykaobcego.Uczniowiepowta-
rzają,budująrozumienieanastępniesamodzielniewerbalizująsłowaizdania.
24
