Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Wstęp
Dwaprzyciągającesiębiegunyopcjipolityczno-kulturowych,dostępnychdla
chińskichmuzułmanówwopisanymwpracyokresie,egzystowaływprzestrzeni
wyznaczonejprzezdwiepodstawowesiły-muzułmańskiradykalnyfundamenta-
lizm,reprezentowanyprzezyihewaniichińskąsalafijjęzjednejstrony,anarastający
chińskinacjonalizm,któryobaliłw1911r.mandżurskąmonarchięiustanowił,
wmyślideipropagowanejprzezSunJat-sena,wieloetnicznąrepublikę,zdrugiej.
Sunjatsenowskinacjonalizm,opartynakoncepcjipatriotyzmunieetnicznego,
leczobywatelskiego,stanowiłdlamuzułmańskichelitowądrugązwymienionych
atrakcyjnychopcji,umożliwiajączredefiniowanierelacjiislamuzchińskimpań-
stwemnanowychzasadach.PorazpierwszybowiemwhistoriirządzącywChi-
nachprzyznawalimuzułmanomprawodowspółgospodarzeniawkraju.
Połączeniesięmuzułmańskiegoskrypturalizmu(salafickiegopuryzmu)zchiń-
skimnacjonalizmembyłozatemnaturalnąkonsekwencjąposzukiwańnowejide-
ologii,któramogłapomócmuzułmanomwzmocnićiodnowićswojąreligijnątoż-
samośćorazdaćimnowepoczuciebezpieczeństwaizakotwiczeniawstrukturach
nowopowstałegonowoczesnegopaństwanarodowego.Podobniewięc,jakmiałoto
miejscewkrajach,wktórychwiększośćstanowilimuzułmanie,równieżwChinach
salafickipuryzmyihewanichprzygotowałgruntdlanacjonalizmu31.Wwarunkach
RepublikiChińskiejmariażfundamentalizmuznacjonalizmemstałsięmożliwy
równieżdziękipolitycznemupatronatowiiwsparciunowegorodzajuelitychiń-
sko-muzułmańskiejpowstałejwwynikuwieloletnichkonfliktówimuzułmańskich
powstańnaPółnocnymZachodzie-muzułmańskichmilitarystów.
Podstawowepytania,naktóreautorpróbujeudzielićodpowiedziwniniejszej
pracybrzmiązatem:jakmuzułmaniepostrzegalisamychsiebieiswojemiej-
scewChinachorazjakiepostawyspołeczne,polityczne,religijneiideologiczne
wzwiązkuzpowyższymprzyjmowali-reprezentowaniprzezswychrzeczników
ijednocześnieprzywódców-wokresietworzeniasięchińskiejnowoczesności?
Jakieczynnikipowodowały,żenapodobnepytaniaformułowalionitakiewła-
śnie,anieinneodpowiedzi?Przeprowadzoneustaleniapozwalajązałożyć,że
najważniejszymibodźcamizmianwsino-muzułmańskimpojmowaniuwłasnej
tożsamościbyływspółoddziaływającenasiebie,pozorniesprzeczne,tendencje
idążeniedooczyszczeniaislamuzchińskichwpływóworazdążeniedozbliżenia
gododominującejkulturyniemuzułmańskiej.
Spóroto,kimchińscymuzułmanie,jestjednymzgłównychobszarówaka-
demickiejdyskusji,toczącejsięwśródspecjalistówoddekad.Niezostałonjednak
sprowokowanywyłącznieprzezbadaczychińskichczyuczonychspozaChin,lecz
maswojągenezęwsamejspołeczności,dlaktórejodpowiedźnatopytaniema
zaśstałsięposzukiwaniemsposobówadaptacjiszarijatudonowychokoliczności-poprzez
racjonalnąreinterpretacjęźródełislamulubprzezzapożyczaniezZachodu.Rozróżnienieowo
byłojednakzaciemnianeprzezskłonnośćgrupyortodoksyjnejdopodkreślaniaswojejlojalno-
ściwobecwysiłkówreformatorskichpaństwaosmańskiego.I.Weismann,Tasteofmodernity.
Sufism,SalafiyyaandArabisminlateOttomanDamascus,Leiden2001,s.7.
31C.Geertz,IslamObserved,s.73.