Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Celemniniejszejpracyjestpróbascharakteryzowaniaspołecznościemi-
grantówzPolskiwSzwecji.Celowoprzytymposługujęsięokreśleniem
„emigrancizPolski”lub„obywatelepolscywSzwecji”.Społeczeństwo
IIRzeczpospolitejbyłozróżnicowaneetnicznie.Statystyczniecotrzeciaosoba
spotkananaulicybyłainnejnarodowościniżpolska.Wczasiewojnyzsyłkom
wgłąbZSRR,wcielaniudoarmiiniemieckiej,wywożeniudoobozówkon-
centracyjnychpodlegaliwszyscyobywatele.ZtegopowodunaZachodzie,
wtymrównieżwSzwecji,znalazłysięzbiorowościstanowiąceprzekrójów-
czesnegospołeczeństwapolskiego.BylitamPolacy,polscyŻydziiprzedsta-
wicieleinnychgrupetnicznych,mniejszościnarodowychiwyznaniowych,
wcześniejtworzącywielonarodowościowyiwielokulturowyogółobywateli
Polskimiędzywojennej.WśródsprowadzonychdoSzwecjiwięŹniówzNie-
miecbyliludzie,którzyjasnodeklarowalipolskąlubnp.żydowskąnaro-
dowość.Jednaknależypamiętaćozróżnicowanymstopniuasymilacjigru-
pyżydowskiejmieszkającejwprzedwojennejPolsce.Niektórzyuważalisię
zaPolaków,innizaPolakówżydowskiegopochodzenia,jeszczeinniwy-
łączniezaŻydów.Wspomnieniaspisanepolatachpełnesątakichtożsamo-
ściowychdylematów.Dlategozawężaniezagadnieniadobadaniawyłącznie
losówPolakówlubwyłącznieŻydówpolskichwydajesiętrudne,awniektó-
rychaspektachwręcznieuzasadnione1.Trudnodzisiajjednoznacznieokre-
ślić,ktobyłŻydem,ktoPolakiem,aktoczułsięŻydem,UkraińcemczyTa-
tarempochodzącymzPolski.Zróżnicowanietejgrupywedługnarodowości
jestniemożliwezpowodustatystykszwedzkich,którewszystkichimigran-
tówzPolskiposiadającychpolskieobywatelstwoklasykowałyjakoPola-
ków.Wprawdziewżnychdodatkowychmateriałach,przedewszystkim
tworzonychprzezpolskieinstytucje,jak:poselstwo,konsulatyluborganiza-
cjeemigracyjne,dokonywanoszacunkówdotyczącychliczebnościobugrup
etnicznychprzebywającychwSzwecji,leczbyłytotylkoogólnedane.Pra-
cadotyczywięccałejspołecznościemigrantówzPolski.Oczywiściewwięk-
szościbylinimiPolacy,nacowskazująstatystykikrajowe.Jeżelipolska,ży-
dowskalubinnagrupaobywatelipolskichwyróżniałasięswojąaktywnością
podwzględemnarodowościowym,wyznaniowymlubkulturowym,zostało
touwzględnione,dlategowniektórychfragmentachpracyfunkcjonująokre-
ślenia:Polacy,katolicy,Żydzi,prawosławniitp.Natomiasttermin„emigracja
polska”jestwtejksiążcerównoznacznyzokreśleniem„emigracjazPolski”,
wskazującnakrajpochodzeniaiobywatelstwoposiadanewchwiliwjazdu
doSzwecji,anienarodowośćczłonkówbadanejspołeczności.
Wynikaztegokolejnyproblemmetodologiczny-kogomożnazakwali-
kowaćdogrupy„emigrantówzPolskiwSzwecji”?Ponieważbylitozarówno
1Postulatwłączeniaspołecznościżydowskiejdogrupynowejemigracjipolskiejpo
1945rokusformułowałDariuszStola,badaczproblemówemigracjipolskiejpoIIwojnie
światowej,zob.D.Stola,Uwagiopowojennejemigracjipolitycznej,w:WarszawanadTamiz!.
Zdziejówpolskiejemigracjipolitycznejpodrugiejwojnieświatowej,red.A.Friszke,Warszawa
1994,s.10-11.
10