Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
obywatelepolscy,jakrównieżwszyscyci,którzywwynikustarańnaturali-
zacyjnychotrzymaliobywatelstwoszwedzkie.Wzwiązkuztym,żewstaty-
stykachszwedzkichwyodrębnianisącudzoziemcyorazobywateleszwedzcy
urodzeniwinnychkrajach,możnategrupyilościowowyodrębnić.Nato-
miastpodwzględemaktywnościpolitycznejlubkulturalno-oświatowej,nie-
zależnieodposiadanegoobywatelstwa,byłytoosobyidentyfikującesięnp.
zpolskągrupąnarodową.Wrozważaniachujętocałośćtejspołeczności,bez
względunaobywatelstwo.
Częstopolskąspołecznośćemigracyjnąokreślasięmianem„Polonia”.
Istniejąjednaksporerozbieżnościwrozumieniutegoterminuwystępujące
wŹródłachorazwliteraturzeprzedmiotu.Wraportachkonsularnychnazwą
tąokreślasięosobyzamieszkałewSzwecji,aleposiadającepolskiepaszporty,
pozostałychnazywanoemigracją2.Wlatachsześćdziesiątychisiedemdziesią-
tychzaczętoużywaćterminu„Poloniazagraniczna”,którymiałmiećcharak-
terbardziejnaukowy.PANwydawałnawetwlatach1960-1975periodykpt.
„ProblemyPoloniiZagranicznej”.Wmediachkrajowychnaokreśleniestarej
emigracjizaczętonawetużywaćniecopejoratywnegookreślenia„Polonus”3.
Wnauceuznajesię,żetermin„Polonia”obejmujeosobypolskiegopocho-
dzeniazamieszkującewróżnychkrajach,niezależnieodmiejscaurodzenia
iprzynależnościpaństwowej4.Totzw.inkluzywnerozumieniepojęcia„Po-
lonia”jestchybajednakzbytpojemne,gdyżniebierzepoduwagęstopnia
asymilacjiiakulturacjiczłonkówtejspołeczności5.Precyzyjniejszewydają
sięteorieekskluzywne,któreuznajązaPoloniętylkotych,którzyutrzymują
więziześrodowiskiempolskim:organizacjami,parafiami,szkołamipolskimi
itp.6Napotrzebyniniejszejpracyprzyjętopierwszy,szerszy,punktwidzenia,
zzastrzeżeniem,żewśrodowiskuemigracyjnymtermintenbyłŹleprzyjmo-
wany.Środowiskaantykomunistyczne,niechętnewładzomPRL,uznawały
sięzauchodŹcówiprotestowałyzawłączaniemichwszeregitzw.Polonii.
2ArchiwumMinisterstwaSprawZagranicznych,Warszawa(dalej:AMSZ),zespół
(dalej:z.)20,wiązka(dalej:w.)24,teczka(dalej:t.)299,Raportkonsularnynr302/1/54
zaIIIiIVkwartał1953roku;skrótytegotypuwystępujątylkoprzyarchiwach,winnych
przypadkachstandardowooznaczajątom,zeszytitp.
3A.Reczyńska,ObrazPoloniiiemigracjiwpropagandziePRL,„PrzeglądPolonijny”
1996,z.1(79),s.670.
4G.Rysiak,Kilkauwagopojęciu„osobapolskiegopochodzenia”,w:Stanipotrzebybadań
nadzbiorowościamipolonijnymi,red.H.Kubiak,A.Pilch,Wrocław1976,s.199.Mamydo
czynieniarównieżzinnymproblemem-kogouznaćzaosobępochodzeniapolskiego.
UstawaorepatriacjiprzyjętaprzezSejm9listopada2000rokustanowi,że:„Zaosobępol-
skiegopochodzeniaUstawauznajetego,ktodeklarujenarodowośćpolską,kogoconaj-
mniejjednozrodzicówlubdziadkówalbodwojepradziadkówbyłonarodowościpolskiej
lubposiadałoobywatelstwopolskie,ponadtotego,ktowykażeswójzwiązekzpolskością,
wszczególnościprzezpielęgnowaniepolskiejmowy,polskichtradycjiizwyczajów”.
5A.K.Paluch,Inkluzywneiekskluzywnerozumienieterminu„Polonia”,w:Stanipotrze-
by...,s.51.
6A.Paczkowski,W.Wrzesiński,Terminologia,chronologiaigeografia,w:Polskaemigra-
cja,cz.2,red.A.Paczkowski,B.Puszczewicz,Warszawa1990,s.16.
11
