Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DobrzesięmyślizeSłowackim…•19
zperspektywyestetykiijegoreligijnośćodnajdywałwważnejdla
MłodejPolskikategoriinnastrojumistycznego”,którytworzyły
wszystkieodniesieniadoneoplatonizmu,gnostycyzmu,okul-
tyzmuifilozofiiindyjskiej.Widziałwdziełachpoetynniedości-
gnionywzórwyobraźnimistycznej”40,podkreślającniezależność
Słowackiegoodskodyfikowanychpoglądówreligijnych.Nato-
miastLutosławskidowodził,żenprawdziwejfilozofii”niemożna
tworzyćbezdoświadczeniawiary,otrzymywanianatchnieńinsił
zgóry”.ZarównoMatuszewski,jakiFloryńskauznają,żepomi-
moprzekonaniaSłowackiegoozgodnościjegowizjiznaukąKo-
ściołakatolickiego,takainterpretacjanieznajdujeuzasadnienia.
MłodaPolskatopierwszaijedynaepokaliteracka,wktórejSło-
wackizostałpotraktowanyjakopełnoprawnyfilozofipostawiony
wjednymszereguzSchopenhauerem,Bergsonem,Nietzschem.
MyślSłowackiegoposłużyłamodernistomdowyrażeniaichwłas-
negoświatopogląduistałasiędlanichnajważniejszympunktem
odniesienia.Uznanyzamędrcaimistykabyłdlamodernistów
najwyższymautorytetemiprzewodnikiemwposzukiwaniupraw-
dy.Stałosięwięcto,czegoSłowackioczekiwałiprzewidywał:ntak
będziepisałakiedyśPolska”41.Dzisiajniemożnasobiewyobrazić
MłodejPolskibezSłowackiego.
W1909rokuukazałasiępracaJanaGwalbertaPawlikowskiego
Studiównad„Królem-Duchem”częśćpierwsza:MistykaSłowackiego,
któraszerokoidokładnieprzedstawianśrodowiskoideowe”twór-
czościpoety.Pawlikowskiopisałnajważniejszemyśli,któreprzy-
swojoneprzezromantyzmujawniłysięteżwfilozofiigenezyjskiej.
ZarzucającbadaczomobcośćichłódwobecmistykiSłowackiego,
którączęstocharakteryzowanojakonchorobliwą”,przeciwstawia
40Ibidem.
41ListJuliuszaSłowackiegodoZygmuntaKrasińskiego,z26stycz-
nia1846roku.W:J.Słowacki:Dzieławybrane.Red.J.Krzyżanowski.
T.14:Listydokrewnych,przyjaciółiznajomych(1820–1849).Oprac.J.Pelc.
Wrocław1952,s.205.
