Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20•DobrzesięmyślizeSłowackim…
ichopiniomwłasnyndreszczzachwytu”42.Napoczątkupodkreśla
niezwykłąwartośćestetycznątejfilozofii.OmawiającGenezis
zDucha,zwracauwagęnarolęSłowa–Logosu,utożsamianego
niezChrystusem,alezogółemduchówindywidualnych,które
sąstwórcamiwidzialności,kreowanejprzezwolęimiłość.Przy-
glądasięichdziałalnościipotwierdzająBógosobowy.Wyjście
zespowodowanegogrzechemupadkubędziewymagałociężkiej
pracywciemnejmaterii.Przeciwstawiającsięinterpretacjom
panteistycznym,Pawlikowskipodkreślamnogośćduchówindy-
widualnychiichsolidarnośćwdążeniudodoskonałości.Duch
npierwoidący”stajesięprzewodnikiemstworzenia.Ideęwza-
jemnejzależnościisolidarnościduchówuczonywysokoocenia
podwzględemetycznym.Rozwójnaturyjestowocempracydu-
chów.Wnaturzeodczuwamywięcichobecność,ajednocześnie
rozpoznajemywniejsiebie.Ewolucyjnyłańcuchform,chociaż
przedstawiaposzczególneepoki,niejestopisanysystemowo.Sło-
wackiemuchodzitylkoozarysowaniemyśligenezyjskiej,bezwy-
kładucałości.Poetawybieraprzykładysobiebliskie,którewjego
przekonaniuwystarczajądozobrazowaniaspirytualistycznejbio-
logii.Rozwójmacharakterewolucyjnyipostępowy,prowadząc
docorazdoskonalszychform,ażdonajwyższej–czyliświatła.
Zmianydziejąsięwedługwspomnianejjużzasady:nWszystko
przezDuchaidlaDuchastworzonejest,anicdlacielesnegocelu
nieistnieje”(xiv,64).Postworzeniuczłowiekarozwójtoczysię
whistoriinarodów.
PrzeciwstawiającsięopiniomoobłędzieSłowackiego,Paw-
likowskiopisujecechymyśleniamistycznegosięgającegoaż
starożytności,anastępnieszczególniemocnoujawniającegosię
wpoczątkachchrześcijaństwa,wrenesansieiromantyzmie.Wska-
zuje,żezwykleśrodkamipoznaniamistycznegosą:objawienie,
42J.G.Pawlikowski:MistykaSłowackiego.Red.M.Cieśla-Korytow-
ska.Kraków2008,s.27.
