Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
głównymmecenasemartystówjestKościół,aprawiekażdyarystokrata
mawrodziniejakiegośbiskupa
30
.
Nieznaczyto,twierdziszwajcarskibadacz,żeludzierenesansowisą
całkowicieniereligijni.Toraczejkwestiapojmowaniaprzeznichwiary
jakorzeczycałkowiciesubiektywnej,indywidualnej,którejniereguluje
aniKościół,anidogmaty.WyprawykupieckiedoBizancjumikrajów
muzułmańskichuczątolerancji,bowiempokazująświatyalternatywne
dlachrześcijaństwa.Religijnośćstajesiębardzoletnia.WłosiDrozróż-
niająbardzościśledobroodzła,alenieznajągrzechu”,coznaczy,
żeObjawienieprzekształciłosięwzeświecczonyiindywidualistyczny
systemetyczny
31
.DlategoBurckhardtuważa,żeDweWłoszechkażdy
kroczyswojąwłasnądrogą,anaburzliwychfalachżyciatysiąceludzi
popadająwreligijnyindyferentyzm”
32
.Pojawiająsiędeiści,dlaktó-
rychBógjestjeszczetwórcąnormdobraizła,alejużnieinterweniuje
wsprawydoczesneiniewspomagaludzi.Ojcemdeizmumiałbybyć
DanteAlighieri,któryOpatrznośćzastąpiłpogańskąFortuną.Deiści
Dnajczęściejzapewnewahalisięwduchumiędzywolnomyślnością
aszczątkamikatolicyzmu,wktórychichwychowano,oficjalniejednak,
bodajprzezsamąprzezorność,niezrywalizKościołem”
33
.
ZdaniemBurckhardta,Renesanstojednaknieemancypacja
rozumu,lecznawrótpogańskiegozabobonu.Szerzysięastrologia,
takstarożytna,jakiarabska.Nawetnauniwersytetachsąkatedry
astrologii.Wszyscystawiająsobiehoroskopy.Odtychzabobonówuza-
leżniasięrozpoczęciedziałańwojennych,grydyplomatyczne,anawet
otwarcieobradkonsystorzapapieżaPawłaIII.Szerzysięwiarawamu-
lety,dziwneznaki,upiory,duchyzmarłych,ciałaastralne,demony,
magię,zaklęcia,czary,lubczyki,kabałę,alchemię
34
.Zachwiałasię
wiarawnieśmiertelnośćduszyludzkiej,chrześcijańskieNiebozostało
wyparteprzezwiaręwopisanąprzezCyceronakrainęcieni
35
.
30
31
32
33
34
35
Ibidem,s.242-47.
Ibidem,s.261.
Ibidem,s.261.
Ibidem,s,267.
Ibidem,s.269-86.
Ibidem,s.287-92.
32
