Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
khart)
39
.BadacztakiejrenomyjakJosephLeclerczołowychluminarzy
Renesansuwłoskiego(FicinoiPicodellaMirandola)sytuujewtradycji
chrześcijańskiegoirenizmu.Francuskihistorykwskazuje,żecelemich
obszernychbadańnadpitagoreizmem,platonizmemireligiamiWscho-
duniebyłoznalezieniealternatywydlachrześcijaństwa,leczpunktów
zchrześcijaństwemwspólnychtak,abypojednaćludzizcałegoświata
wwierzewjednegoBoga,przedstawionegowsposóbnajdoskonalszy
przezbiblijneObjawienie
40
.Wswojejmonografiiohistoriikultury
francuskiejPierreBarrièreuważagalijskiRenesanszaogólniechrze-
ścijański,choćantyscholastycznyizgrupkamireformatorów,izwo-
lennikówlaicyzmu.AteizmjednakuważanybyłnadSekwanązaepitet.
WXVIwiekuczytamyczęstooateistachfrancuskich,alesątoprawie
zawszetekstyprzeciwnikówkrytykowanychautorów,którymczynisię
zarzutbezbożnictwa.Doniewiarysamzsiebieniktsięnieprzyznaje
41
.
QuentinSkinnerpodkreśla,żeprzesadzamyzprzypisywaniem
włoskiemuRenesansowiareligijnościwłaśniedlatego,iżnanaszym
wyobrażeniutejepokinadmiernieciążywizjaBurckhardtajakoczasu
religijnegonihilizmuineopogaństwa.Tymczasemmiałotobyćtylko
odrzucenieaugustyńskiegopesymizmucodobezsensużyciadocze-
snegoikoniecznościskupieniasięwyłącznienazbawieniu.Zdaniem
Skinnera,pozajednymjedynymNiccolemMachiavellim,wszyscywielcy
pisarzerenesansowibylichrześcijanami
42
.Możnadziśłatwowskazać
opracowaniakontynuującetentokmyślenia,silniepodkreślające
chrześcijańskicharakterżyciaimyśliFranciszkaPetrarki,Lorenza
Valliegoorazpomniejszychpisarzyifilozofów
43
.
39
E.Cassirer,TheIndividualandtheCosmosinRenaissancePhilosophy.Philade-
phia1972,s.7-9.
40
J.Lecler,HistoriatolerancjiwwiekuReformacji,t.I,Warszawa1964,s.136-139.
41
P.Barrière,LavieintellectuelleenFrance.DuXVIesiècledl)EpoqueContemporaine,
Paris1961,s.75-78.
42
Q.Skinner,TheFoundationsofModernPoliticalThought,t.ITheRenaissance.
Cambridge2008,s.91-101,109-110.OnadmiernymwpływieJ.Burckhardtazob.
Ibidem,s.92.
43
Wj.polskimnp.W.J.Bouwsma,Duchowośćrenesansowegohumanizmu,[wo]J.Raitt
(red.),Duchowośćchrześcijańska.Późneśredniowieczeireformacja,Kraków2011,
s.243-258;J.D.Tracy,Adfontes:humanistycznepojmowaniePismaŚwiętegojako
pokarmuduszy,[wo]Ibidem,s.259-273.
34
