Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
protestantyzmuiprotestanckiegosystemureligijnego,jaksceptycyzm
ipseudo–pogaństwo,którerozwijałosięwRenesansie”[17].Jedyne,
coautentyczniełączyRenesansiReformacjętofakt,żemiałymiejsce
wtymsamymXVIstuleciu.Właśniedlategopodręcznikihistoryczne
opisujątenurtyrazemluboboksiebie,auczniowiebłędniełączą
jezesobąztejracji,żezgodniewystępująprzeciwkopapieskiej
teokracji.
AbysobieuprzytomnićtęsprzecznośćReformacjiiRenesansu
należyspojrzećnamapękulturowo–religijnąEuropyXVIwieku.
WyznanieewangelickiedominujewpółnocnychNiemczech
iwSkandynawii.Luteranizmprzyjęłym.in.:zsekularyzowanepaństwo
zakonnewPrusachKsiążęcych(1525),Szwecja(1527),Hesja(1527),
Dania(1530),KsięstwoPomorskie(1534),Wirtembergia(1536),
Norwegia(1537),Saksonia(1539),Brandenburgia(1539),
Meklemburgia(1549),Kurlandia(1561),atakżeszeregdrobnych
organizmówpolitycznychwśrodkowejipółnocnejRzeszy.
Zauważmy,żepośródwymienionychtupaństwipaństewekniema
anijednegoosilnejkulturzerenesansowej,którejfundamentembyło
dziedzictwogreckieirzymskie.Taknp.wantycypującejducha
pruskiegoBrandenburgiikulturaodrodzeniowaograniczasiędonauk
prawnych,niezbędnychdlanowoczesnej
administracji[18].WSkandynawiiludziwykształconychwkulturze
renesansowejczyklasycznejbyładosłowniegarstka.Mieszczaństwo
byłobardzonieliczne,podobniejakiszlachta.Większośćludności
stanowiliprościizabobonnichłopi[19].Wszystkiepaństwaluterańskie
znajdująsięnaziemiach,którenigdyniebyływskładzieCesarstwa
RzymskiegoizawszeznajdowałysięnazewnątrztrewirskiejPorta
Nigra,dokońcabroniącswoichgermańskichtradycjiiobyczajów
przedwyższącywilizacjąstarożytnychRzymian.Częstokroćtokraje
późnoschrystianizowane–np.organizacjakościelnawSzwecji
powstaładopierowXIIIwieku[20].
JeszczewXVIwiekugermańskiekrajeprzyjmująceluteranizm
możemyuznaćzacywilizacyjnieikulturowozacofane,prawie
barbarzyńskie.Jawiąsięonenamtakimiprzyporównaniu
dokwitnącegointelektualnieświataśródziemnomorsko–romańskiego,
gdzieżywajestspuściznahelleńsko–rzymska,gdzieznane
ikomentowanesądziełaantycznychklasykówprzechowanych
