Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JużwXIVstuleciudoszłowięcdoskrajnegopodzielenia
rzeczywistościikoncepcjijejpoznaniapomiędzyskrajnyminurtami,
amianowicieawerroistycznymracjonalizmem(„pełnaautonomia
rozumuijegoniepodległośćwzględemzewnętrznego
autorytetu”[9])aprzeciwstawnymmufideizmem(„skrajne
przeciwieństworacjonalizmu,polegającenanegacjirozumuzpowodu
grzechupierworodnego,zawyjątkiemnaturalnegopoznaniaBoga
irzeczyboskich,którezawartesąwBożymObjawieniu”)[10].Nurty
techętniewspierali,zracjipolitycznych,monarchowiewswojejwalce
zpapiestwem(FilipIVPięknyweFrancji,cesarzLudwik
IVBawarski).Dlategomimolicznychpotępieńkościelnych,narracje
tenietylkotrwają,alepodskórnierosnąwsiłę[11],wspólniewalcząc
zpapieskąteokracjąopartąotomizmiaugustynizm,apropagowaną
przezteologówikanonistów[12].
Dlategomożemystwierdzić,żeskoroMarsyliuszzPadwy
iWilhelmzOckhamznaleźliwcalelicznyzastępuczniów,torozpad
średniowiecznegodyskursutaknaprawdęnastąpiłjużwpierwszej
połowieXIVwieku.Zadaniempóźniejszychepokbędzietylko
propagowanieichteoriiwszerszychkręgachspołecznych,ichmutacje,
rozwijanieidostosowywaniedolokalnychuwarunkowań.Gdy
w1517rokuLuterwywiesiłswojetezyprzeciwkoodpustom,
dezintegracjatrwałaipostępowałajużod200lat,choćwiększość
(niepiśmiennychipozbawionychdostępudorzadkichidrogichksiąg)
ludziniemiałapojęciaodziejącychsięwokółnichprocesach
intelektualnych.Wynalezieniedrukuipojawieniesięmożliwości
wmiaręmasowegorozprzestrzenianiaideiorganiczniewiążesię
zwybuchemReformacji.
Jakkolwiekzadatęsymbolicznązarysowanegopowyżej
rozszpaltowaniacywilizacyjnegouznajemyrok1517,tochybarację
maEricVoegelintwierdząc,żetaknaprawdęzadatętakąwinniśmy
uznaćrok1516,kiedyukazałysięnajważniejszepracewskazujące
naupadekmonoideowegodyskursucywilizacyjnego:
1)wtymżerokuNiccolòMachiavelliprawdopodobnieukończył
pisanieswojegoKsięcia,wktórymzadałśmiertelneciosytradycyjnej
moralnościpublicznej,otwierającdrzwidoeuropejskiejpolityki
bezwzględnemucynizmowipolitycznemuidoktrynieamoralniepojętej
racjistanu;
