Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
1.Dlaczegolos?Impresjewprowadzające
pojmowaniaświata,Bloswywodzisięzniewiarywchaosibezsens”8.
ZdajesięstanowićtoBnerw”wszelkichkoncepcjilosuwypracowywa-
nychwróżnychobszarachkultury.Człowiekwierzywjakośrozumianą
harmoniębytu,byćmożeniewidocznązperspektywypowierzchni,ale
zawszeukrytągdzieśwgłębiacharche-icznościświata.Próbujejąwy-
dobyćtakmądrośćpraktyczna,jakiwsposóbszczególnieodniesionydo
badańfilozoficznychmądrośćteoretyczna.
Czasynowożytne,aszczególnieponowożytne,zdająsięniesprzyjać
ideilosu,próbującgozastąpićróżnymiinstancjamibędącymipodwła-
dzączłowieka.Wszakjednązcharakterystyknaszejepokijesthiperak-
tywnośćiwiarawkształtującąwszystkomocczłowieka.OdoMarquard
zprzesadą,aleitrafniezauważa:BŻyjemywwieku,wktórymwszystko
możnazrobić.Najpierwnierobiononiczego,potemrobionotrochę,dziś
robisięwszystko”9.To,czegoniemożnazrobić,coczłowiekakształtuje
bezjegoaktywnychdziałań,coniepodlegazmianomwzależnościod
takichczyinnychzamierzeń,wydajesięobcyminiechcianymelemen-
temwświeciehiperaktywności.Rzeczywistośćstajesięplastycznym
materiałem,zktóregoczłowiekwydobywaokreślonekształty.Wspo-
sóbszczególnyodnosisiętodomateriijegowłasnegożycia.Ajednak
takielementniezależnieodoczekiwańikontekstówdziejowychzawsze
wżyciuczłowiekapojawiasięczytojakoBcioslosu”,czyteżjegoBła-
skawezrządzenie”,nierzadkonazywanetrafem.Idealosunieznika
podwpływemrosnącejwolimocyczłowieka-wręczprzeciwnie,zdaje
sięczęstowtakichklimatachpełniejprezentowaćiujawniać.Trzeba
jednakpamiętać,żeczłowiekponowoczesnyczęstouciekawklimaty
wyuczonejbezradności,niemocy,poczuciabrakuwpływunacokolwiek.
Itepostawyzdająsięuniemożliwiaćjakkolwiektwórczążyciowąkon-
frontacjęzideąlosuiprzeznaczenia,potęgująckontekstyniezrozumie-
nialosu.
PisałaHannaBuczyńska-Garewicz:BLosniejestrzeczą.Niemożna
godotknąćanizobaczyć.Jestkonceptemumysłuludzkiego,pragnącego
zrozumiećzdarzeniaświataiumieścićwnichczłowieka.Jakopojęcie
jestwyrazempragnienia,byprzeniknąćto,coniewytłumaczalneinie-
8Tamże,s.143.
9O.Marquard,Koniecmocyprzeznaczenia?Kilkauwagonieuchronnościtego,czym
niedasięrozporządzać,w:tegoż,Rozstaniezfilozofiąpierwszychzasad.Studiafilo-
zoficzne,tłum.K.Krzemieniowa,OficynaNaukowa,Warszawa1994,s.68.Idalej:Bto,
cojest,jestzrobione;tozaś,czegosięjeszczeniezrobiło,jestjuż,lubwkrótcebędzie
wykonalne.To,czymniemożnarozporządzać,doczegożadnesprawstwoniemadostępu,
przestałoistnieć”(s.71).
