Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Dlaczegolos?Impresjewprowadzające
19
przewidziane,cowymykającesięwiedzyijasnemurozumieniu,nie
przestajezarazemniepokoićumysłu.Losjestwytworemrozumumi-
tycznegoireligijnego,któryzachowałjednakokreślonąswąobecność
wnowoczesnym,odczarowanymświecieracjonalizmu”10.Pozostawmy
narazienabokukwestię,czylosrzeczywiściejestwyłączniekonstruk-
temumysłu,jakchcecytowanafilozofka,zawszelkiejmaściteoriami
narratywistycznymi.Zresztąwynikatoprzedewszystkimzjejperspek-
tywyprzyjętejwcytowanejmonografiiiwzięciawnawiaszagadnień
związanychzontologiąlosu,rozpatrywaniemwyłącznieideiipojęć,
anierzeczysamych11.Niewątpliwiejednakkategorialosuleżynaprze-
dłużeniupragnieniaczłowieka,byzrozumiećswojeżyciejakopewną
sensownącałośćichoćgenezylosunależyposzukiwaćwklimatachmi-
tycznychireligijnych,tojednakpojęcietookazujesięmiećżywotność
wykraczającąpozaminioneepokiipozaprzywołanekonteksty.
Człowiekdoświadczarozmaitychograniczeńswegobytowania,cze-
gobycie-ku-śmiercijestnajbardziejradykalnympoczuciemzwiązanym
zczasowymcharakteremwłasnegobycia.Aleograniczeńdoświadczamy
takżenacodzieńwoporze,jakistawianamrzeczywistośćotaczająca
ita,którajestczęściąnassamych.PeterWustwidziałpropriumczło-
wieczegobytowaniawinsecuritaskondycjiludzkiej,zewsządogranicza-
nejizagrożonej12.Niepewnyipozbawionybezpieczeństwalosczłowieka
zawierawsobieostrzeżenieprzednieumiarkowaniemiunikaniemwży-
ciupychy,coGrecydoskonaleuchwycili,potępiająchybris.Deifikowany
woświeceniurozumzdajesięnapotykaćtuswojąnieprzekraczalną
granicę.Todoświadczenieograniczeńodsłaniajakośloszjegodrama-
tycznymimomentami.JakżecelnieujmujetoKarlJaspers:BPlanujący
człowiek,którysamchciałbybyćsternikiemrzeczy,musistwierdzić,
żeonsamijegoplanowaniepodlegaczemuśinnemu,większemu.Jego
niewiedzajestotwartościąwiedzytragicznejnato,conieprzejrzane:
tragicznymrozwojemwypadkówkierujejakaśnieubłaganasiła”13.Opór
stawianyrealizacjinaszychplanów,naszychegzystencjalnychprojektów
zdajesięinicjowaćBwiedzętragiczną”onaszymbyciu,awiedzętękon-
stytuujeiBdźwiga”przedewszystkimwłaśnieBlos”.Onwszakjestową
Bnieubłaganąsiłą”.
10H.Buczyńska-Garewicz,Człowiekwobeclosu,dz.cyt.,s.7.
11Por.tamże,s.11.
12P.Wust,Niepewnośćiryzyko,tłum.K.Toeplitz,WydawnictwoNaukowePWN,
Warszawa1995,s.45-55.
13K.Jaspers,Otragiczności,tłum.A.Wołkowicz,w:tegoż,Filozofiaegzystencji.Wy-
bórpism,red.S.Tyrowicz,PIW,Warszawa1990,s.369.
