Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sprowadzićdodwóch;ztychjednatoujmowanie(perceptio),czylioperacja
intelektu,drugazaśtochcenie,czylioperacjawoli.Boodczuwanie,wyobrażanie
sobieiczysterozumienietosątylkoróżnemodyfikacjeodczuwania,takjak
pożądanie,wstręt,twierdzenie,przeczenie,wątpieniesąróżnymimodyfikacjami
chcenia[6].
Wkontekścietegofragmentutrzebazwrócićuwagęnadwie
kwestie.Popierwsze,dlaKartezjuszapercepcjaobejmuje
kontemplacjędowolnych–propozycjonalnych
iniepropozycjonalnych–treścipsychicznych:danychzmysłowych,
wytworówwyobraźniirzeczy„czystomyślnych”.Podrugie,autor
Medytacji,zgodniezresztązewspółczesnymimutendencjami,
uznaje,żemyśleniejestanalogicznedowidzenia:myślećtotyle,
co„widziećoczamiduszy”.Mówiącprecyzyjniej,Kartezjuszzdaje
siętwierdzić,żemyślenieiwidzenietodwieformytejsamej
zdolnościpostrzegania[7].Trzebapodkreślić,żewtakimujęciu
myśleniejestprocesempasywnym,astajesięelementembardziej
aktywnychfunkcjiumysłowychdopierowtedy,gdynascenęwkracza
wola,pozwalającaczemuśprzyświadczyć,cośodrzucićlubwcoś
zwątpić.ZwiązekmiędzypercepcjąiwolązarysowujeKartezjusz
wZasadachfilozofii:
Takwięcdosądzeniapotrzebnyjestwprawdzieintelekt,ponieważorzeczy,której
wżadensposóbnieujęliśmy,niemożemyniczegosądzić,alepotrzebnajestdotego
takżeiwola,abyrzeczywpewiensposóbujętejudzielićzgody.Niejestnatomiast
potrzebne(conajmniejdlajakiegokolwieksądzenia)całkowiteiwszechstronne
ujęcierzeczy;możemybowiemzgadzaćsięnawielerzeczy,któreujmujemytylko
bardzoniejasnoiniewyraźnie[8].
Pokazujeto,żejakaśformapercepcjimusipoprzedzaćdziałanie
woli–jestzatemuprzedniawobecsądzeniaidziałania.Wtejwizji
sądzenieidziałaniesązależneod(pasywnej)percepcji,która–warto
torazjeszczepodkreślić–obejmujenietylkodoświadczenie
zmysłowe,aletakżewyobraźnięirozumieniewypowiedzi
językowych.
2.Lilaokrzykiipurpurowewrzaski
